Ο Σωτήρης διάβασε το Teoria Geral do Esquecimento (Γενική Θεωρία της Λήθης) του José Eduardo Agualusa

Το βιβλίο που κέρδισε το φετινό Διεθνές Λογοτεχνικό Βραβείο Δουβλίνου, ήταν στη λίστα των βραβείων Booker και γενικότερα αγαπήθηκε από τους ειδικούς.

Περίληψη (από το οπισθόφυλλο)

Την παραμονή της ανεξαρτησίας της Αγκόλας, Η Λούντο χτίζεται στο διαμέρισμά της, όπου θα παραμείνει για τα επόμενα τριάντα χρόνια. Ζει από τα λαχανικά που καλιεργεί και τα περιστέρια, καίει τα έπιπλα και τα βιβλία της για να μείνει ζωντανή και κρατά τον εαυτό της απασχολημένο γράφοντας την ιστορία της στους τοίχους του σπιτιού της.

Ο έξω κόσμος μπαίνει σιγά-σιγά στη ζωή της Λούντο μέσα από αποσπάσματα στο ραδιόφωνο, φωνές από την άλλη πόρτα, αναλαμπές ενός ανθρώπου που φεύγει από τους διώκτες του και μια σημείωση που συνδέεται με το πόδι ενός πουλιού. Μέχρι μία μέρα συναντά τον Σαμπαλού, ένα νεαρό αγόρι από το δρόμο που ανεβαίνει μέχρι τη βεράντα της.

Κριτική

Όπως είπα, το συγκεκριμένο βιβλίο κέρδισε πλήθος διακρίσεων και αγαπήθηκε από τους ειδικούς. Φυσικά για το κοινό τα πράγματα μάλλον είναι πιο περίπλοκα, ειδικά για αυτούς που διαβάζουν χωρίς “αντικειμενικά” κριτήρια, εκτιμώντας κυρίως τα βιβλία αυτά που αισθάνονται ότι είναι καλά. Σε αυτή την κατηγορία ανήκω εγώ, οπότε η άποψή μου δεν οφείλεται σε κάποια βαθύτατη κατανόηση των μυστικών της λογοτεχνίας που κρύβονται πίσω από τις σελίδες αυτού του βιβλίου.

Ο συγγραφέας ξεκινάει την αφήγηση του από τις μέρες λίγο πριν την ανεξαρτητοποίηση της Ανγκόλας, εν μέσω της μεγάλης αναταραχής. Σε αυτή τη χώρα της Αφρικής όπου η αποικιοκρατική τάξη καταρρέει συναντάμε μία γυναίκα από την Πορτογαλία, ευαίσθητη και εύθραυστη που πάσχει από μία ακραίας μορφής αγοραφοβία που προκλήθηκε από τρομερά τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος. Όταν ξεκινάει η μεγάλη φασαρία την κατακλύζει ο φόβος και οχυρώνεται σε ένα διαμέρισμα μιας πολυκατοικίας και από εκεί αρνείται να φύγει για χρόνια, επιβιώνοντας μόνο με κάποιους ευφάνταστους τρόπους. Μέσα από αυτό το διαμέρισμα παρακολουθεί από μακριά ότι γίνεται, αποκτώντας μία ελάχιστη ιδέα, μια διαστρεβλωμένη εικόνα για όσα εκτυλίσσονται. Έτσι μέσα από την ιστορία της περνάμε στις ιστορίες ανθρώπων που είτε πρωταγωνίστησαν, είτε ήταν μάρτυρες, είτε απλά ήταν θύματα των περιστάσεων σε όλα τα τραγικά γεγονότα που συνέβησαν σε αυτή τη χώρα.

Έχουμε οπότε μπροστά μας ένα παζλ μου λείπουν πολλά κομμάτια, ένα σύνολο ιστοριών που ποτέ συνδέονται και πότε αποσυνδέονται, γραμμές που συγκλίνουν και απομακρύνονται. Ιστορίες ανθρώπων από όλο το φάσμα των προσωπικοτήτων που υπάρχουν σε τέτοιες καταστάσεις. Εγκληματίες, ιδεολόγοι επαναστάτες, αντιδραστικοί που αρνούνται την πραγματικότητα, ευαίσθητοι που προσπαθούν να βοηθήσουν όσο μπορούν, φοβισμένοι που ψάχνουν να βρουν μία διέξοδο. Πάνω από όλα όμως ιστορίες ανθρώπων που το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να ακολουθήσουν την αδύναμη ανθρώπινη φύση και μέσα στη θύελλα να πράξουν το καλό και το κακό. Όλα αυτά πλέουν μέσα στο ποτάμι της υπέροχης γραφής του José Eduardo Agualusa που πότε συγκινεί, πότε προβληματίζει αλλά πάντοτε σκύβει με κατανόηση πάνω από τις καταστάσεις που περιγράφει, χωρίς να κρίνει και να βγάζει γρήγορα ηθικά συμπεράσματα αλλά και χωρίς να πέφτει την παγίδα του κυνισμού.

Όλα αυτά με έκαναν να αγαπήσω αυτό το βιβλίο τόσο ώστε η κριτική μου πάνω σε αυτό να γράφεται με κάποια ποιητική διάθεση, αρκετά σπάνια στην περίπτωσή μου. Για αυτό το λόγο προτείνω να το έχετε υπόψη σας και για να το πάω λίγο παραπέρα προτείνω να ασχοληθεί και κάποιος εκδοτικός οίκος για να κυκλοφορήσει το βιβλίο και στα ελληνικά.