Μια απλή αλλά ιδιαίτερα συγκινητική ιστορία προσαρμογής στην απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου από έναν από τους σημαντικότερους Ιρλανδούς συγγραφείς, τον Colm Tóibín (Brooklyn, Η διαθήκη της Μαρίας).
Περίληψη από το οπισθόφυλο
Ιρλανδία, τέλη της δεκαετίας του 1960. Η Νόρα Γουέμπστερ ζει σε μια μικρή πόλη και έχει αναλάβει τη φροντίδα των τεσσάρων παιδιών της μετά τον θάνατο του άντρα της, προσπαθώντας παράλληλλα να ξαναχτίσει τη ζωή της. Είναι ένας άνθρωπος που νιώθει παγιδευμένος από την καθημερινότητα και αναζητεί μια ευκαιρία για να ξεφύγει. Σιγά σιγά, χάρη στη διέξοδο που της προσφέρει η μουσική, η Νόρα κάνει τα πρώτα δειλά βήματα για μια καινούργια αρχή. Μέσα από την εναλλαγή μιας ακλόνητης αυτοκυριαρχίας και αμέτρητων αμφιβολιών αναδύεται μια ηρωίδα από τις πιο σημαντικές στη σύγχρονη πεζογραφία.
Η τρυφερότητα και η ανθρωπιά, ο πόνος της απώλειας, η καθημερινότητα με τις χαρές και τις λύπες της, τα όσα λέμε και τα όσα κρύβουμε συνθέτουν μια ανεπανάληπτη αναγνωστική εμπειρία.
Κριτική
Με τον Colm Tóibín είχα έρθει σε επαφή πρώτη φορά εξαιτίας της κινηματογραφικής μεταφοράς του Brooklyn η οποία με έκανε να αναζητήσω το βιβλίο για να βρω ποιος είναι αυτός που δημιούργησε αυτήν την πολύ απλή και συγκινητική ιστορία. Τελικά το βιβλίο αυτό μου άρεσε πολύ γιατί έπαιρνε αυτή την ιστορία που εκ πρώτης όψεως δεν έχει κάτι πολύ ενδιαφέρον και με έναν λιτό τρόπο γραφής, χωρίς εξάρσεις και γενικότερα χωρίς τίποτα το περιττό τη μετέτρεπε σε κάτι ουσιαστικό, βαθύ και συναισθηματικά πλούσιο. Κάτι ανάλογο συνάντησα και σε αυτό.
Βρισκόμαστε στην Ιρλανδία, προς τα τέλη της δεκαετίας του ’60 και συναντάμε τη Nora Webster, μια γυναίκα που εντελώς ξαφνικά χάνει τον άντρα της και προσπαθεί να βρει έναν τρόπο για να αντεπεξέλθει. Στο πνεύμα της απλότητας που ανέφερα δεν τη συναντάμε στον καιρό που βίωνε την τραγωδία που άλλαξε τη ζωή της άλλα έξι μήνες μετά, τότε που τα πράγματα είναι αρκετά διαφορετικά. Έξι μήνες μετά τα δάκρυα έχουν στεγνώσει, η θλίψη έχει υποχωρήσει, οι επισκέψεις για συλλυπητήρια έχουν σταματήσει, τα βλέμματα συμπάθειας των γύρω της έχουν στραφεί αλλού και αυτό που κυριαρχεί στη σκέψη είναι κυρίως το τι γίνεται μετά. Υπάρχει, βέβαια, η ανάμνηση του τραγικού γεγονότος αλλά πλέον φαίνεται σαν κάτι μακρινό, σχεδόν σαν κάτι που το έζησε κάποιος άλλος.
Σε αυτή την κατάσταση, και μέσα από την προσπάθεια για να ξανασταθεί στα πόδια της συνειδητοποιεί το μεγάλο κενό που έχει μείνει στη ζωή της. Ένα κενό που ως τότε γέμιζε ο αγαπημένος της που ήταν δίπλα της και καθόριζε τις στιγμές της, είτε αυτές ήταν ο έγγαμος βίος και η ανατροφή των παιδιών, είτε οι παρέες και οι έξοδοι τους, είτε πιο απλά πράγματα όπως η παρακολούθηση μιας ταινίας. Φυσικά προσπαθεί να συνεχίσει να κάνει ότι έκανε και πριν αλλά όλα φαίνονται τόσο διαφορετικά και στη χειρότερη περίπτωση τόσο ανούσια. Αυτό την προβληματίζει και την κάνει να ξανανακαλύψει τον εαυτό της πριν από το γάμο της αλλά έχει αμφιβολίες για το αν είναι σωστό. Είναι άραγε προδοσία προς τον αγαπημένο της να τον αφήνει πίσω και να κάνει έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο ζωής; Είναι άραγε στην ηλικία της αργά για ένα νέο ξεκίνημα, με νέους φίλους και νέα ενδιαφέροντα; Δείχνει αδιαφορία προς τα τέσσερα παιδιά της αφιερώνοντας χρόνο στον εαυτό της;
Αυτά και αρκετά περισσότερα απασχολούν την ηρωίδα μας, μαζί με την ανάγκη της επιβίωσης και την αγωνία για την πρόοδο των παιδιών της, εμποδίζοντας την από το να χαρεί ολόψυχα ότι ευχάριστο μπορεί να της συμβεί αλλά δεν το βάζει κάτω και με ιρλανδικό πάθος προσπαθεί να κάνει ότι καλύτερο μπορεί. Με λίγα λόγια μία ιστορία μάλλον τυπική που ακολουθεί μία τέτοια απώλεια, απλή, χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις και περίεργα γεγονότα. Όπως, όμως, είπα στην αρχή ο τρόπος γραφής του Ιρλανδού συγγραφέα καταφέρνει να την αναδείξει και να τη μετατρέψει σε κάτι ξεχωριστό. Μέσα από τις σελίδες αυτού του βιβλίου παρακολουθούμε από πολύ κοντά πώς περνάει η ηρωίδα μας αυτή τη διαδικασία, τι νιώθει και πώς αντιδρά στους συλλογισμούς που τη βασανίζουν και στις συνεχόμενες αλλαγές στη ζωή της, πάντα με ευαισθησία και αυτοσυγκράτηση σε μία κομψή ισορροπία. Βέβαια κάποιες φορές αυτή η απλότητα της ιστορίας και της γραφής έχει ένα αποτέλεσμα λιγότερο ενδιαφέρον με κάποια σημεία να είναι κάπως υποτονικά, αυτά όμως δεν αρκούν για να ανατρέψουν τη γενικότερη καλή εντύπωση, με τη συγκίνηση και τον προβληματισμό που φέρνει αυτό το βιβλίο. Οπότε σίγουρα η ζυγαριά κλίνει πολύ εύκολα προς όλα τα θετικά και όταν τελειώνει η ανάγνωση κυριαρχεί η λογοτεχνική ικανοποίηση.
Scattered Pages 