Ένα εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα που φωτίζει μία άγνωστη πτυχή του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου: τις γυναίκες που ανέλαβαν να κατασκοπεύσουν τον εχθρό και πολλές φορές το πλήρωσαν ακριβά.
Περίληψη από το οπισθόφυλλο (μετάφραση από τα αγγλικά)
1947. Στο χαοτικό επακόλουθο του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου, η αμερικανική φοιτήτρια Charlie St. Clair είναι έγκυος, άγαμος και στα πρόθυρα να απορριφθεί από την πολύ καθώς πρέπει οικογένειά της. Επίσης, τρέφει μια απεγνωσμένη ελπίδα ότι η αγαπημένη της ξαδέρφη Rose, που εξαφανίστηκε στην κατεχόμενη από τους Ναζί Γαλλία κατά τη διάρκεια του πολέμου, μπορεί να είναι ακόμα ζωντανή. Έτσι, όταν οι γονείς της Charlie την εξορίσουν στην Ευρώπη για να το φροντίσει “μικρό πρόβλημα” της, η Charlie το σκάει και κατευθύνεται στο Λονδίνο, αποφασισμένη να ανακαλύψει τι συνέβη με την ξαδέρφη της που αγαπά σαν αδελφή.
1915. Ένα χρόνο από την έναρξη του Μεγάλου Πολέμου, η Eve Gardiner επιθυμεί να ενταχθεί στον αγώνα ενάντια στους Γερμανούς και απροσδόκητα παίρνει την ευκαιρία της όταν στρατολογείται για να εργαστεί ως κατάσκοπος. Στέλνεται στην κατεχόμενη από τον εχθρό Γαλλία, εκπαιδεύεται από τη μαγευτική Lili, τη «βασίλισσα των κατασκόπων», που διαχειρίζεται ένα τεράστιο δίκτυο μυστικών πρακτόρων ακριβώς κάτω από τη μύτη του εχθρού.
Τριάντα χρόνια αργότερα, η Eve που την στοιχειώνει η προδοσία που τελικά διέλυσε το δίκτυο της Αλίκης, ξοδεύει τις μέρες της μεθυσμένη και απομονωμένη στο καταρρέον σπίτι της στο Λονδίνο. Μέχρις ότου ένας νεαρός Αμερικανός προφέρει ένα όνομα που η Eve δεν έχει ακούσει εδώ και δεκαετίες, και στέλνει και τους δυο σε μια αποστολή να βρουν την αλήθεια … ανεξάρτητα από το πού οδηγεί.
Κριτική
Για να είμαι ειλικρινής άρχισα να διαβάζω αυτό το βιβλίο κάπως απρόθυμα, πιστεύοντας ότι είναι ένα ακόμη από αυτά τα ιστορικά μυθιστορήματα που ασχολούνται επιφανειακά με ένα σημαντικό ιστορικό θέμα και δεν προσφέρουν τίποτα ξεχωριστό. Αυτό ήταν κυρίως επειδή η συγγραφέας του ως τώρα ήταν γνωστή κυρίως ως συγγραφέας ιστορικών ρομαντικών μυθιστορημάτων, οπότε – αν και τα συγκεκριμένα βιβλία δεν τα έχω διαβάσει – είχα αμφιβολίες για το αν μπορεί να γράψει κάτι “σοβαρότερο”. Τελικά, μπορώ να πω ότι οι φόβοι αυτοί αποδείχθηκαν αβάσιμοι, καθώς πρόκειται κατά τη γνώμη μου ένα εξαιρετικό ιστορικό μυθιστόρημα. Από τις πρώτες σελίδες το βιβλίο κέρδισε την εκτίμησή μου με την εξαιρετική γραφή του που συνδυάζει το χιούμορ με το συναίσθημα, τον σαρκασμό με τη δραματικότητα, την ποιητικότητα με το κυνισμό με έναν τρόπο που σε έμενα τουλάχιστον δημιούργησε έναν ενδιαφέροντα εθισμό, που έγινε ακόμα μεγαλύτερος όταν μέσα από αυτήν ξεπήδησε ένα σύνολο ιδιαίτερα ενδιαφέροντων και ξεχωριστών χαρακτήρων. Στη συνέχεια παρασύρθηκα με την εκπληκτική ιστορία ηρωισμού και λύτρωσης που αφηγείται.
Η αφήγηση αυτή χωρίζεται σε δύο μέρη με το πρώτο να αφορά μία ιστορία κατασκοπίας στον πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο όπου πρωταγωνιστούν γυναίκες πράκτορες, κάτι σαν ένα πολεμικό δράμα με θηλυκό άγγιγμα, το δεύτερο να είναι μία ιστορία περιπλάνησης στα ερείπια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου με σκοπό την αναζήτηση για ότι απέμεινε αλλά και την λύτρωση από τα φαντάσματα του παρελθόντος. Αυτές οι δύο ιστορίες συγκλίνουν και αν και φαίνονται εντελώς διαφορετικές προσφέρουν τα ίδια διδάγματα για τον τρόπο που οι άνθρωποι μπορούν να βρουν την εσωτερική τους δύναμη για να αντέξουν μέσα στο βαθύτερο σκοτάδι χωρίς να χάσουν την ψυχή τους και να γιατρέψουν τις πληγές που οι πιο απαίσιοι άνθρωποι μπορούν να προκαλέσουν.
Όχημα για αυτό είναι η φιλία, η πραγματική φιλία, που δημιουργείται μέσα σε δραματικές συνθήκες, ακόμα και μέσα στην καχυποψία, τρέφεται από τις ανυπέρβλητες δυσκολίες, δυναμώνει μέσα από τις κοινές δύσκολες ηθικές αποφάσεις και το μοίρασμα των πιο ένοχων μυστικών και στο τέλος οδηγεί στην αυτοθυσία αλλά και στις τύψεις όταν οι προσπάθειες δεν αρκούν και έρχεται η ήττα που συνοδεύεται από αβάσταχτο πόνο. Ακόμα, όμως, και στη δεύτερη μεριά της ιστορίας, όπου ο πόλεμος δεν απειλεί τους πρωταγωνιστές της αυτού του είδους η φιλία αποδεικνύεται ο κύριος βοηθός αυτών των τραυματισμένων ψυχών.
Με όλα αυτά δεν μπόρεσα να φτάσω στο τέλος χωρίς να νιώσω απόλυτη ικανοποίηση ότι διάβασα κάτι πραγματικά ιδιαίτερο. Όταν, μάλιστα, έφτασα στις σημειώσεις κατάλαβα ότι αυτό που διάβασα είναι και κάτι σημαντικό καθώς φέρνει στο φως ένα εντελώς άγνωστο κομμάτι της ιστορίας του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου: των γυναικών που ρίσκαραν τα πάντα για να αποσπάσουν πολύτιμες πληροφορίες από τον εχθρό και έτσι να σώσουν ζωές, με πολλές από αυτές στο τέλος να πληρώνουν το πιο βαρύ τίμημα. Στο τέλος αυτός είναι και ο σκοπός ενός ιστορικού μυθιστορήματος: να κάνει τον κόσμο να ενδιαφερθεί για κομμάτια της ιστορίας. Νομίζω ότι αυτό το κάνει με τον καλύτερο τρόπο η συγγραφέας ενώ παράλληλα δημιουργεί ένα μυθιστόρημα ιδιαίτερα ψυχαγωγικό, κατάλληλο για οποιονδήποτε αναγνώστη.
Οπότε μπορώ μόνο να κλείσω αυτήν την κριτική με την πεποίθηση ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικό βιβλίο – σίγουρα το καλύτερο ιστορικό μυθιστόρημα που διάβασα τον τελευταίο καιρό – που πιστεύω ότι αξίζει να διαβαστεί και νομίζω ότι θα ήταν ευχής έργον να μεταφραστεί κάποια στιγμή και στη γλώσσα μας, αυτό θα ήταν ένα πολύ καλό δώρο στο Ελληνικό αναγνωστικό κοινό.
Scattered Pages 