Μία από τις σημαντικότερες μορφές στο χώρο της φανταστικής λογοτεχνίας, η Ursula Le Guin έφυγε από τον κόσμο μας, αφήνοντας πίσω της ένα αξιοσημείωτο έργο που θα είναι πηγή έμπνευσης και προβληματισμού και για τις επόμενες γενιές. Ως ελάχιστο φόρο τιμής δημοσιεύουμε σήμερα μία παρουσίαση για ένα από τα πιο γνωστά βιβλία της.
Περίληψη-παρουσίαση από το οπισθόφυλλο
Αν θέλεις εγκληματίες, φτιάξε νόμους, αν θέλεις κλέφτες, φτιάξε ιδιοκτήτες”…
“Ο Αναρχικός των Δύο Κόσμων”, ένα από τα ωραιότερα πολιτικά μυθιστορήματα, και – ευτυχώς – όχι μόνο, αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες μελέτες της Πολιτικής στο χώρο της Επιστημονικής Φαντασίας και παράλληλα είναι μια ενδιαφέρουσα μελέτη της εξέλιξης της σκέψης ενός επιστήμονα. Από πλευράς ιδεών είναι η μέγιστη δουλειά της συγγραφέως· η μπρεχτική αποστασιοποίηση που παρατηρείται σε πολλά μέρη του έργου, υποβοηθά ακόμα περισσότερο τον αναγνώστη στην ψύχραιμη εκτίμηση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει. “Ο Αναρχικός των Δύο Κόσμων” θεωρείται η κορυφή ολόκληρης της Χαϊνιανής Σειράς και ένα μείζον έργο τέχνης. (Μάκης Πανώριος)
“Η Le Guin είναι υπέροχη στο να προκαλεί τους αναγνώστες σε ένα ταξίδι έξω από το γνωστό κόσμο των αισθήσεων. Ο φανταστικός κόσμος της είναι συγχρόνως γήινος και κατανοητός”. (The Times)
Η φανταστική ιστορία του ανθρώπου που αναζητά την ουτοπία.
Κριτική
Σε πολλά από τα έργα στο χώρο της φαντασίας οι συγγραφείς τους προσπαθούν να περάσουν κάποια πολιτικά μηνύματα. Ο κανόνας, φυσικά, είναι ότι αυτά τα μηνύματα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν περισσότερο… υπόγεια και ασαφή. Το ακριβώς αντίθετο γίνεται σε αυτό εδώ το βιβλίο. Σε αυτό τα πολιτικά μηνύματα είναι απολύτως σαφή και η πολιτική έχει τόσο μεγάλο ρόλο θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται ουσιαστικά για ένα πολιτικό μυθιστόρημα.
Η συγγραφέας ξεκινάει την ιστορία της από το φεγγάρι ενός μακρινού πλανήτη όπου οι άνθρωποι που το έχουν αποικήσει έχουν στήσει τον δικό τους αναρχικό παράδεισο, μία κοινωνία όπου η έννοια της εξουσίας και της ιδιοκτησίας έχει εκλείψει και όλη η ζωή περιστρέφεται γύρω από την εθελοντική συνεργασία. Φυσικά, όμως, όπως και σε κάθε παράδεισο, έτσι και εκεί υπάρχει κάπου και ο όφις που παίρνει διάφορες μορφές όπως της έμφυτης ανάγκης του ανθρώπου να επιζητεί την εξουσία αλλά και της υπερβολικής προσήλωσης σε μια συλλογικότητα που καταπνίγει το άτομο.
Αυτά τα ζητήματα της κοινωνίας προβληματίζουν τον βασικό ήρωα της ιστορίας μας και τον κάνουν κάποια στιγμή να αποφασίσει να ταξιδέψει ακριβώς απέναντι, στον πλανήτη, για να δει πώς ακριβώς τα καταφέρνουνε εκεί πέρα. Εκεί, όμως, τα πολιτικά πράγματα είναι πιο συμβατικά, αντικατοπτρίζοντας την κατάσταση στο δικό μας πλανήτη. Ο ήρωας μας πηγαίνει με την ιδιότητα του επιστήμονα στη χώρα όπου κυριαρχεί ο καπιταλισμός και εκεί μπορεί να κάνει τη σύγκριση. Γενικά από κει και πέρα το βιβλίο κάνει αυτό ακριβώς, περιγράφοντας κυρίως τη ζωή στον αναρχικό κόσμο, αντιπαραβάλλοντας τη με αυτή στον καπιταλιστικό, φιλοσοφώντας για την πολιτική φύση του ανθρώπου αλλά και για τα πρακτικά ζητήματα, τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα αυτών των δύο συστημάτων. Φυσικά η συγγραφέας παίρνει θέση για το ποιο από τα δυο προτιμάει, φαίνεται όμως ότι προβληματίζεται ιδιαίτερα για τις συνέπειες που θα μπορεί να έχει η επιβολή ενός αναρχικού συστήματος, ειδικά στην περίπτωση που η αρχική επαναστατικότητα δώσει τη θέση της στην στατική γραφειοκρατία. Αναγνωρίζει, όμως, ότι σε αυτό βρίσκεται η ελπίδα του ανθρώπου για έναν κόσμο ειρήνης και δικαιοσύνης.
Φυσικά, όμως, επειδή πρόκειται για μυθιστόρημα, η συγγραφέας δεν μας παρουσιάζει απλά ένα κείμενο για τις απόψεις της, αντιθέτως σκύβει πάνω από τους ανθρώπους, τους προβληματισμούς τους, τις σκέψεις και τα όνειρά τους για να μας δείξει την εφαρμογή της πολιτικής σε ατομικό επίπεδο. Το αποτέλεσμα είναι η πολιτική ανάλυση να συμβαδίζει με το συναίσθημα και να δημιουργείται έτσι μία ολοκληρωμένη αναγνωστική εμπειρία που ψυχαγωγεί και μας βάζει σε προβληματισμό.
Μία σύντομη βιογραφία
Γεννημένη στο Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας την 21η Οκτωβρίου 1929, η Λε Γκεν ενδιαφέρθηκε πολύ νωρίς για την επιστημονική φαντασία, αλλά αποφάσισε να πάψει να ασχολείται στην εφηβεία της, αφού θεώρησε το είδος υπερβολικά ανδροκρατικό και γεμάτο στερεότυπα.
Σπούδασε ανθρωπολογία, όπως και ο πατέρας της Άλφρεντ Λούις Κρούμπερ, εθνολόγος γνωστός για τη δουλειά του όσον αφορά τους Αμερινδιάνους. Μετά τις σπουδές της στο Κολούμπια, στη Νέα Υόρκη, και στο Παρίσι, όπου θα συναντούσε τον σύζυγό της, τον γάλλο ιστορικό Σαρλ Λε Γκεν, άρχισε να ασχολείται πιο συστηματικά με τη συγγραφή.
Αποφάσισε να επιστρέψει στο είδος της επιστημονικής φαντασίας και στα τέλη της δεκαετίας του 1960 δημοσιεύθηκε το βιβλίο της Το αριστερό χέρι του σκότους, που έγινε πολύ γρήγορα κλασσικό μεταξύ των οπαδών του λογοτεχνικού αυτού είδους και άνοιξε την πόρτα για να γνωρίσει τεράστια επιτυχία.
Συνολικά έγραψε είκοσι μυθιστορήματα που εξερευνούν την ανθρώπινη φύση, τοποθετώντας τον άνθρωπο σε διαφορετικές καταστάσεις και σε διάφορα σύμπαντα. Στη σειρά μυθιστορημάτων της για το «Έπος της Γαιοθάλασσας», που άρχισε να δημοσιεύεται στα τέλη της δεκαετίας του ’60, ένας μαθητευόμενος μάγος μάχεται εναντίον των δυνάμεων του κακού — κάτι που θα έκανε πολλές δεκαετίες αργότερα κι ένας άλλος μυθιστορηματικός ήρωας, κάποιος Χάρι Πότερ.
Όλη της τη ζωή η Λε Γκεν επέμενε να λέει πως η επιστημονική φαντασία πρέπει να πάψει να θεωρείται ήσσον λογοτεχνικό είδος.
Τα τελευταία χρόνια, το όνομά της είχε αναφερθεί αρκετές φορές στις συζητήσεις για τις υποψηφιότητες για το Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Η Λε Γκεν ήταν εξάλλου γνωστή για την πολιτική της στράτευση στην αμερικανική αριστερά.
(πληροφορίες από το ΑΠΕ)
Scattered Pages 