Ένα πολύ ενδιαφέρον ιστορικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στη Βαρκελώνη του 14ου αιώνα, σε μία περίοδο ακμής της πόλης, συγκρούσεων συμφερόντων και θρησκευτικής μισαλλοδοξίας. Σε αυτό το κλίμα οι ήρωες του προσπαθούν να επιβιώσουν και να ξεφύγουμε από τα στενά πλαίσια που επιβάλλονται στην τάξη τους.
Περίληψη από το οπισθόφυλλο
14ος αι. Η πόλη της Βαρκελώνης βρίσκεται στη στιγμή της μεγαλύτερης ακμής της· έχει επεκταθεί προς τη Ριμπέρα, την ταπεινή συνοικία των ψαράδων, οι κάτοικοι της οποίας αποφασίζουν να χτίσουν, με τα χρήματα των μεν και τους κόπους των δε, τον μεγαλύτερο ναό που ξέρουμε αφιερωμένο στην Παναγία: τη Σάντα Μαρία ντελ Μαρ.
Μια κατασκευή παράλληλη στην περιπετειώδη ιστορία του Αρνάου, ενός δουλοπάροικου που ξεφεύγει από τις βιαιότητες του φεουδάρχη αφέντη του και καταφεύγει στη Βαρκελώνη, όπου καταφέρνει να γίνει πολίτης της και, συνάμα, ελεύθερος άνθρωπος.
Ο νεαρός Αρνάου εργάζεται ως οδηγός αλόγων, ως φορτοεκφορτωτής πλοίων, ως στρατιώτης και ως αργυραμοιβός. Μια ζωή εξοντωτική, πάντα υπό την προστασία της εκκλησίας της Μαρ, που θα τον οδηγήσει από την εξαθλίωση του φυγάδα στην αριστοκρατία και στον πλούτο. Αλλά ακόμα και σε αυτή την προνομιούχα θέση θα τον φτάσει ο φθόνος των ομοίων του, οι οποίοι υφαίνουν μια βρόμικη συνωμοσία, που τον ρίχνει στα χέρια της Ιεράς Εξέτασης…
Η Παναγιά της θάλασσας είναι ένα μυθιστόρημα που στην πλοκή του διασταυρώνεται η πίστη με την εκδίκηση, η προδοσία με τον έρωτα, ο πόλεμος με την πανούκλα, σε έναν κόσμο σημαδεμένο από την έλλειψη θρησκευτικής ανοχής, την υλική φιλοδοξία και την κοινωνική απομόνωση. Όλα αυτά δεν κάνουν τούτο το έργο απλώς συναρπαστικό, αλλά το μετατρέπουν στην πιο γοητευτική και φιλόδοξη αναδημιουργία φώτων και σκιών της φεουδαρχικής περιόδου.
Κριτική
Ένα βιβλίο που το έπιασα εμπνεόμενος από τον καταλανικό πυρετό των τελευταίων μηνών, στα πλαίσια της αναζήτησης μου για ισπανόφωνα αναγνώσματα. Μετά το τέλος της ανάγνωσης μπορώ να πω ότι οι εντυπώσεις που μου άφησε είναι πολύ καλές. Ένα βιβλίο που μοιάζει σαν ένας συνδυασμός μεσαιωνικού ρομάντζου και σύγχρονου ιστορικού μυθιστορήματος, διανθισμένο με πολλές ταξικές αναφορές.
Το πρώτο στοιχείο προσφέρει μία πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία, με πολλές στιγμές συγκίνησης που μας κάνουν να συγχωρούμε τις αρκετές υπερβολές της πλοκής και τις λίγες στιγμές που ο συναισθηματισμός άγγιξε την υπερβολή. Μία άλλη αδυναμία είναι ότι αρκετοί χαρακτήρες μοιάζουν κάπως μονοδιάστατοι και πολλές φορές η αντιπαράθεση μεταξύ τους μετατρέπεται σε μία μάχη καλού και κακού, αυτό, όμως, αντισταθμίζεται από το γεγονός ότι ο συγγραφέας δεν χαϊδεύει τα αφτιά των ηρώων του, εμφανίζοντας τους αρκετές φορές να παίρνουν αποφάσεις όχι ακριβώς ηθικά σωστές.
Στο δεύτερο στοιχείο, τώρα, ο συγγραφέας καταφέρνει να μας βάλει στο κλίμα της εποχής και να μας κάνει να βιώσουμε όλη αυτήν την ιστορική περίοδο, κάτι που φυσικά είναι ο απώτερος στόχος του είδους. Σε αυτό προσθέτουμε και το πλήθος ιστορικών πληροφοριών που αντλούμε και το αποτέλεσμα γίνεται ακόμα καλύτερο. Φυσικά υπάρχουν κάποιες ιστορικές ανακρίβειες και ίσως μία υπερβολική χρήση των κλισέ για την μεσαιωνική περίοδο που χαρακτηρίζουν τα περισσότερα έργα που αναφέρονται σε αυτή την εποχή και αυτό είναι ένα σημαντικό θέμα.
Πέρα από αυτά, όμως, νομίζω πως μπορούμε να συνδέσουμε αυτό το βιβλίο με τις τρέχουσες εξελίξεις στην Καταλονία και το κίνημα ανεξαρτησίας που εδώ και αρκετά χρόνια είναι ιδιαίτερα δυναμικό. Ο συγγραφέας δίνει αρκετό βάρος στο να αναδείξει τον ξεχωριστό χαρακτήρα της περιοχής κατά την περίοδο που εξετάζει και την ιδιαίτερη νοοτροπία των κατοίκων της. Οπότε σίγουρα μπορούμε να πούμε ότι το έργο είναι και αρκετά επίκαιρο, ειδικά αν σε αυτό προσθέσουμε και το πάντοτε επίκαιρο θέμα της αντίθεσης μεταξύ των οικονομικά ισχυρών και του υπόλοιπου λαού.
Με λίγα λόγια ωραία πέρασα με αυτό το βιβλίο, ταξίδεψα σε μία άλλη εποχή, έκανα την απαραίτητη εξάσκηση στα ισπανικά που με βοήθησε και να αντιληφθώ πόσο ωραία γραμμένο είναι το κείμενο, γνώρισα στιγμές της ακόμα πιο απαραίτητης συγκίνησης και αν και κάποιες στιγμές ενοχλήθηκα από την απλοϊκότητα της πλοκής ευχαριστήθηκα μία ωραία ιστορία.
Scattered Pages 