Αν έχεις διαβάσει την «Γραμματική της Φαντασίας» του Τζιόνι Ροντάρι και διακρίνεις στον εαυτό σου ότι διαχρονικά και σταθερά έχει διεισδύσει στον ψυχισμό σου    μια πειρακτική διάθεση  που εξωτερικεύεται και αποτυπώνεται  μέσα από την ανάγνωση και την επεξεργασία αφηγηματικών παιχνιδισμάτων, τα οποία επιλέγεις τακτικά να μετέρχεσαι για να επικοινωνείς σκέψεις και ιδέες με τα παιδιά και τους νέους, τότε το συγκεκριμένο βιβλίο ενδείκνυται για να το αξιοποιήσεις ως χρήσιμο εργαλείο προκειμένου να ζωηρέψεις και να «ξυπνήσεις» την υπνωτισμένη φαντασία τους.  Στο ενδεχόμενο που θα ήθελες να διαβάσεις μια περισσότερο σύγχρονη και διαφοροποιημένη εκδοχή του  παραμυθιού του «Πινόκιο» του Κάρλο Κολλόντι  , τότε «ο Τράνζης το μικρό ρομπότ» είναι μια ιστορία που θυμίζει τις «Περιπέτειες του Πινόκιο» και μπορεί να κερδίσει το ενδιαφέρον και το χαμόγελο κάθε νεαρού αναγνώστη. Αναλυτικότερα, σε μια συγκριτική ανάλυση θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε την θέση ότι ο καθηγητής Κατσαβίδας παρουσιάζει αρκετά κοινά στοιχεία με τον Μαστροτζεπέττο, έναν ηλικιωμένο άτεκνο τεχνίτη ξυλογλυπτικής που επιθυμούσε να δημιουργήσει μια μαριονέτα για παιδί του  προκειμένου να τον συντροφεύει στα γεράματα του. Αντιστοίχως, ο Τράνζης ως δημιούργημα του Κατσαβίδα  παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με τον Πινόκιο ως δημιούργημα του Μαστροτζεπέττο.    Συνοπτικά θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε ότι το βιβλίο αυτό του Dimiter Inkiow ομοιάζει με παρωδία της πραγματικότητας και συγχρόνως  με μια σύγχρονή φουτουριστική αληθοφανής φαρσοκωμωδία.     

Περίληψη από το Οπισθόφυλλο

Ο Τράνζης είναι ο μονάκριβος γιος του καθηγητή Κατσαβίδα. Έχει μια πρίζα στην κοιλιά, μια πινακίδα του Υπουργείου Συγκοινωνιών στον ποπό και τρώει τρυπητές καραμέλες. Είναι όμως το ίδιος έξυπνος και άταχτος όπως ένα αληθινό παιδί. Είναι και περίεργος. Είναι λοιπόν περίεργο που μπλέκεται από περιπέτεια σε περιπέτεια;

          Ο Δημήτρης Ινκιόφ γεννήθηκε στη Βουλγαρία, ζει στη Γερμανία και έχει αμερικανική υπηκοότητα. Σκηνοθέτης θεάτρου και δημοσιογράφος άρχισε να γράφει από δέκα χρονών.

Κριτική

            «Ο Τράνζης το μικρό ρομπότ» του Dimiter Inkiow εκδόθηκε το 1975 στη Γερμανία και είναι ένα μεταφρασμένο βιβλίο από τις εκδόσεις Μετόπη από την γνωστή συγγραφέα παιδικών βιβλίων, Κίρα Σίνου και τον Λεωνίδα Σίνο. Η χρονολογία έκδοσης του συγκεκριμένου βιβλίου δεν είναι τυχαία δεδομένου ότι πραγματώνεται κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι η Γερμανία είναι εκείνη την περίοδο σύμφωνα και με την Συνθήκη της Γιάλτας χωρισμένη σε δύο διαφορετικές ζώνες επιρροές.  Πιο συγκεκριμένα η Δυτική Γερμανία βρίσκεται υπό το άρμα των Η.Π.Α. και με οικονομικό μοντέλο οργάνωσης τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής ενώ αντιστοίχως η Ανατολική Γερμανία βρίσκεται στη ζώνη επιρροής της Ένωσης Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, η οποία ως πρότυπο οικονομικής οργάνωσης έχει υιοθετήσει τον κρατικό έλεγχο των μέσων παραγωγής και τον κολλεκτιβισμό. Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι στην Ανατολική Γερμανία υπήρχε το Υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας, – η επονομαζόμενη Στάζι –  όπου ένα πλήθος επίσημων και ανεπίσημων υπαλλήλων της κατασκόπευαν τους πολίτες της και ξένες  χώρες.  Κάτι αντίστοιχο συνέβαινε και με τις δυτικές χώρες, οι οποίες προσπαθούσαν να αποσπάσουν πολύτιμες εμπιστευτικές πληροφορίες και ευαίσθητα κρατικά αρχεία και μυστικά από τις χώρες του ανατολικού μπλοκ μέσω κατασκόπων. Στην παιδική αυτή ιστορία γίνεται μια κωμική αναφορά για τον ανταγωνισμό των πρακτόρων των διαφόρων μυστικών υπηρεσιών, προκειμένου να μπορέσει η κάθε χώρα να εξασφαλίσει σημαντικά τεχνολογικά επιτεύγματα και καινοτομίες. Εξάλλου, η κατάκτηση του Διαστήματος ενδεχομένως να ήταν ανέφικτη αν δεν είχε προηγηθεί ο αδυσώπητος ανταγωνισμός μεταξύ της Δύσης και της ΕΣΣΔ. Αντιστοίχως λοιπόν και στην ιστορία μας ο Τράνζης γίνεται το μήλον της έριδος μεταξύ των διαφόρων μυστικών υπηρεσιών, τον οποίο επιθυμούν να χαρτογραφήσουν και να στρατολογήσουν στις τάξεις τους. Οι έμμεσες αναφορές του Inkiow στην πολιτική και πιο συγκεκριμένα στον υπαρκτό σοσιαλισμό γίνεται μέσα και από την ίδια την έκβαση της ιστορίας όπου ο Τράνζης επιλέγει να εργαστεί και να υπηρετήσει σε θέση δημόσιου συμφέροντος.

«Ο Τράνζης το μικρό ρομπότ» είναι μια αφήγηση όπου  παρουσιάζονται με ευχάριστο και εύγλωττο τρόπο τα ψήγματα του οράματος μιας φουτουριστικής τεχνολογικής δυστοπίας. Αναλυτικότερα, τα Υπουργεία Αμύνης διάφορων χωρών ενδιαφέρονται να εντάξουν στο στρατό τους «αυτόματα παιδιά», έτσι ώστε κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων ο κίνδυνος για το κόστος σε ανθρώπινο κεφάλαιο να είναι ανύπαρκτος. Για τον λόγο αυτόν διάφοροι μεταμφιεσμένοι πράκτορες παρακολουθούν τον Τράνζη και τον καθηγητή Κατσαβίδα και προσπαθούν να αποσπάσουν τα σχέδια κατασκευής του από τον Καθηγητή γιατί ενδιαφέρονται να τον εντάξουν στο οπλοστάσιο τους.  Ας θυμηθούμε όμως ότι σήμερα στις σύγχρονες πολεμικές επιχειρήσεις εμπλέκονται ολοένα και περισσότερο μηχανές (drones κλπ) αντί για έμψυχο δυναμικό. Ο Inkiow θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι λειτούργησε προφητικά για το μέλλον μέσα από αυτήν την παιδική του ιστορία.

          Οι θιασώτες του Νεολουδισμού ή του Νεολουδιτισμού (Neo-Luddsim) είναι βέβαιο ότι το βιβλίο αυτό θα το αντιπαθήσουν δεδομένου ότι το κίνημα αυτό αντιτίθεται σε ορισμένες μορφές σύγχρονης τεχνολογίας και το βιβλίο αυτό έχει ως κεντρικό χαρακτήρα και ήρωα τον  «Τράνζη, το μικρό ρομπότ». Επομένως είναι δύσκολο οι οπαδοί του κινήματος της τεχνοφοβίας, οι οποίοι και υποστηρίζουν την πλήρη απόρριψη κάθε μορφής σύγχρονης τεχνολογίας να επιθυμούν να διαβάσουν και να απολαύσουν αισθητικά ένα βιβλίο με τον τίτλο και μόνο «Τράνζης το μικρό ρομπότ».            

  Εν κατακλείδι, το βιβλίο αυτό είναι γραμμένο σε απλή γλώσσα και  σε πρώτη ανάγνωση η πλοκή της υπόθεσης είναι αρκετά ευρηματική. Η δημιουργικότητα του συγγραφέα πλημμυρίζει με έμπνευση τις σελίδες του βιβλίου του και προσφέρει στον νεαρό αναγνώστη έντονες εμπειρίες αστεϊσμού και χιούμορ δίνοντας την ευκαιρία όμως στους πιο υποψιασμένους αναγνώστες  να γευτούν μια έμμεση σάτιρα για την παγκόσμια πολιτική σκηνή.