Από τα Σεπτεμβριανά και τα βίαια επεισόδια εκδίωξης των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης με τα μεθοδευμένα πογκρόμ των Τούρκων μέχρι τον βιασμό της ελληνικής Δημοκρατίας και την δικτατορία των Συνταγματαρχών και από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο μέχρι την ιδεαλιστική αποστολή, την ασαφή δράση και τα πενιχρά αποτελέσματα των πολιτικών του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την φτώχεια, την ανισότητα και τον πόλεμο μια δυνατή ιστορία  ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια του αναγνώστη με εξιδανικευμένους χαρακτήρες που είναι σε θέση να εμπνεύσουν και να διαμορφώσουν θετικά πρότυπα για τους νέους ανθρώπους. Αν τα συλλογικά τραύματα μούγκαναν την λαλιά σου και δεν βρίσκεις το σθένος να μιλήσεις για τις πρόσφατες εθνικές τραγωδίες στα παιδιά σου, τότε το νεανικό μυθιστόρημα «αν όλα τα πιτσιρίκια του κόσμου…» θα χαρίσει την φωνή που σου στέρησαν και θα μεταλαμπαδεύσει στα παιδιά και τους εφήβους σημαντικά ψήγματα της σύγχρονης ιστοριογραφίας.   

Περίληψη από το Οπισθόφυλλο

          Ο πατέρας, η μάνα και το παιδί. Μέσα σ’ ένα δύσκολο, ακατανόητο κι ωστόσο όμορφο κόσμο. Τα μικροπροβλήματα, οι μικροχαρές, τα παιχνίδια, τα όνειρα για το μέλλον. Κι άξαφνα ο πόλεμος. Εκεί, στην Κύπρο. Κι όλα σκοτεινιάζουν απότομα. Πως θα βρει το δρόμο του το παιδί μέσα σε τούτη τη μεγάλη, την ανεξήγητη περιπέτεια; Που να καταφύγει, από ποιον να ζητήσει απόκριση στα χίλια ερωτήματα που πνίγουν την παιδική του ψυχή; Και τότε επιστρατεύεται η φαντασία. Και το όνειρο. Και τούτο το παιδί, η Ελπίδα, μαζί με όλα τα πιτσιρίκια του κόσμου, θα βρουν το δρόμο που δεν μπορούν να τους πουν, που δεν ξέρουν οι μεγάλοι. Και το μεγάλο οδοιπορικό αρχίζει.

          Ένα θαυμάσιο βιβλίο που μιλάει για Πόλεμο και γράφει για την Ειρήνη.

          Το σύγχρονο μυθιστόρημα περιπέτειας για τα σύγχρονα παιδιά.

          Τολμηρό, τρυφερό, συναρπαστικό, αισιόδοξο, είναι γραμμένο για να διαβαστεί απ’ όλα τα πιτσιρίκια του κόσμου.

Κριτική

          Ο Ντίνος Δημόπουλος εκτός από συγγραφέας είναι και κορυφαίος έλληνας σκηνοθέτης. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η ταινία του Μανταλένα (1960) προτάθηκε στο Φεστιβάλ των Καννών για Χρυσό Φοίνικα ενώ θεωρείται και κεντρική μορφή του ελληνικού σινεμά των δεκαετιών του 1950 και του 1960.

Κεντρικός ήρωας της συγκεκριμένης ιστορίας «αν όλα τα πιτσιρίκια του κόσμου…» είναι ο μαστρο- Πολύξερος. Αξίζει να σημειωθεί ότι το μυθιστόρημα αυτό είναι το δεύτερο της σειράς με κεντρικό ήρωα τον μαστρο- Πολύξερο ενώ ο τίτλος  του πρώτου βιβλίου της σειράς ήταν «ο μαστρο- Πολύξερος και η παλιοπαρέα του». Θα πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι το βιβλίο αυτό που επεξεργαζόμαστε εκδόθηκε το 1987 και τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών και πιο συγκεκριμένα με το Έπαθλο Κώστα Ουράνη Παιδικής Λογοτεχνίας.  

          Το βιβλίο «αν όλα τα πιτσιρίκια του κόσμου» είναι χωρισμένο σε εννιά κεφάλαια. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη ότι το βιβλίο αυτό αποτελείται από 195 σελίδες και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας από 8 ετών και άνω σύμφωνα με το οπισθόφυλλο, τότε εξάγουμε το συμπέρασμα ότι θα ήταν σκόπιμο να γίνουν κάποιες μικρές διορθώσεις και αναπροσαρμογές. Πιο συγκεκριμένα, ίσως να ήταν δόκιμο το βιβλίο αυτό να απευθύνεται σε παιδιά μεγαλύτερων ηλικιών δεδομένου ότι τα παιδιά των 8 ετών  δεν έχουν εξοικειωθεί να διαβάζουν τόσο μακροσκελή κείμενα – κεφάλαια –  σε αυτήν την ηλικία. Για παράδειγμα αν κανείς υπολογίσει την σελίδα που ξεκινά το 1^ο κεφάλαιο και λογαριάσει το σύνολο των σελίδων του βιβλίου διαπιστώνει ότι ο κάθε εν δυνάμει 8χρονος αναγνώστης θα πρέπει να είναι σε θέση να μπορεί να διαβάζει 20 σελίδες την φορά όσο είναι και μεσοσταθμικά η έκταση του κάθε κεφαλαίου – γεγονός αν όχι ανέφικτο τότε σίγουρα αρκετά δύσκολο.  Επιπρόσθετα, ορισμένες περιγραφές είναι αρκετά ρεαλιστικές και ίσως σε αρκετά παιδιά μπορεί να προκαλέσουν φόβο, άγχος  και αποστροφή δεδομένου ότι ενδεχομένως να μην είναι κατάλληλες για την ηλικία τους, προκειμένου να γίνει η ψηλάφηση τέτοιων τραυματικών θεμάτων που ενέχουν σκηνές βίας. Όσο και αν συμμεριζόμαστε την ανάγκη των εκδοτικών οίκων να απευθύνονται σε ένα κατά το δυνατόν ευρύτερο αναγνωστικό κοινό, προκειμένου να είναι σε θέση να έχουν αυξημένες πιθανότητες για ένα μεγαλύτερο πλήθος πωλήσεων των αντιτύπων τους, στην συγκεκριμένη περίπτωση ίσως να ήταν σκόπιμο αντί ο συγγραφέας να αύξανε το πλήθος των κεφαλαίων για την εξιστόρηση της ιστορίας του να ανέβαζε την ηλικιακή ομάδα, μολονότι θα περιοριζόταν έτσι η ομάδα – στόχος (target group) στην οποία απευθύνεται.   

          Η ιστορία αυτή χωρίζεται κατά την γνώμη μου ατύπως σε δύο μέρη. Στο  πρώτο μέρος της ιστορίας γίνεται παρουσίαση του Παύλου και της οικογένειας του και με αφορμή την προσωπική του ιστορία ο συγγραφέας ξετυλίγει το νήμα της σύγχρονης μεταπολεμικής Ελλάδας. Ωστόσο, ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τα πλέον μελανά χρώματα για να περιγράψει τα ιστορικά γεγονότα με αποτέλεσμα να γίνεται αρκετά περιγραφικός και αναλυτικός και να φαίνεται σαν να αφηγείται εν τέλει μια ιστορία με τελικό αποδέκτη ένα ενήλικο αναγνωστικό κοινό. Στο δεύτερο μέρος πρωταγωνιστής της ιστορίας  είναι ο μαστρο- Πολύξερος και η αφήγηση γίνεται περισσότερο ονειρική και φαντασιακή. Τα μικρότερα παιδιά ίσως να βρουν περισσότερο στο κομμάτι αυτής της αφήγησης στοιχεία που να τα συγκινήσουν, να τα συνεπαίρνουν και εν τέλει να τα ευαισθητοποιούν.

          Εν κατακλείδι, το βιβλίο αυτό διαβάζεται αρκετά ευχάριστα γιατί αγγίζει πολιτικά θέματα που ακόμη και σήμερα στην Ελλάδα παραμένουν ταμπού. Επιπρόσθετα, ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να μάθει κάποια κομμάτια της σύγχρονης ιστορίας σε μια απόπειρα αμεροληψίας αυτής της καταγραφής από τον συγγραφέα δεδομένου ότι το Κυπριακό δεν έχει ακόμη χαρτογραφηθεί πλήρως από την ελληνική ιστοριογραφία λόγω της ανεπάρκειας της απαιτούμενης και χρήζουσας χρονικής απόστασης που είναι αναγκαία από την ιστορική έρευνα προκειμένου να μπορέσουν οι ιστορικοί να οριοθετήσουν αυτά τα εμβληματικά  ιστορικά γεγονότα. Το βιβλίο εντέλει προτείνεται σε νέους, οι οποίοι επιθυμούν να μάθουν την σύγχρονη ιστορία και να αναψηλαφήσουν τις εθνικές τραγωδίες του σύγχρονου ελληνικού κράτους. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η βουβαμάρα της ελληνικής πολιτείας και των διανοούμενων για τα Σεπτεμβριανά είναι αν όχι πληγερή τότε τουλάχιστον εκκωφαντική.  Εφόσον όμως γίνεται ένα τέτοιο εκδοτικό εγχείρημα με στόχο την αφύπνιση της νεότερης γενιάς πάνω σε αυτά τα ζητήματα είναι τουλάχιστον αξιέπαινο.