Κλειστοφοβία στον κύβο. Οι Nicci French μετά την ψυχική κακοποίηση που χάρισαν με το αζημίωτο στο αναγνωστικό τους κοινό μέσα από το βιβλίο «Επιστροφή από το Σκοτάδι», το οποίο  διαβάζεται ηδονιστικά και με απέχθεια και αφού σφυροκόπησαν το νευρικό σύστημα των αναγνωστών τους με το «Ρέκβιεμ του Σαββάτου» και την «Όγδοη Μέρα» με την  ξεχασμένη από τον εκδότη υποχρέωση ο αναγνώστης να οφείλει να υπογράφει πριν την αγορά του βιβλίου ότι είναι ενημερωμένος και αναλαμβάνει ο ίδιος προσωπικά τις όποιες συνέπειες και την ευθύνη για οποιαδήποτε ψυχική ή ψυχολογική ζημιά ή βλάβη ενδεχομένως μπορεί να προξενήσει η βιωματική εμπειρία του βιβλίου αυτού στη διατάραξη της ψυχικής του ισορροπίας, το αχτύπητο συγγραφικό – και όχι μόνο – ζευγάρι ξαναχτυπά και αμολά στην αγορά το καινούργιο πεινασμένο σκυλί τους, την «Κατηγορούμενη», προορισμένη να καταβροχθίσει τα πλέον μαλακά και ευαίσθητα κομμάτια του εαυτού σας με τον μανδύα της ψυχαγωγίας και με τελικό προορισμό την διασκέδαση των αναγνωστών με όποιο κόστος και την επίτευξη από μέρους τους μιας ακόμη εμπορικής επιτυχίας. Αν υποφέρεις από αιφνιδιαστικές κρίσεις πανικού και αγχώδεις διαταραχές, τότε στην κρίση σου είναι να μην επιλέξεις να διαβάσεις αυτό το βιβλίο. Σε αντίθετη περίπτωση αν άκουγες Placebo σίγουρα θα θυμηθείς την συμβουλή του Brian Molko: “Babe, don’t forget to take your meds”.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ

Είναι αθώα ή μήπως όχι; Όλα είναι υπό αμφισβήτηση…
Πρέπει να βρει την αλήθεια μόνη της… Η Τάμπιθα δεν είναι δολοφόνος.

Ένα πτώμα ανακαλύπτεται στο Όουκχαμ της Αγγλίας και η Τάμπιθα διαπιστώνει με τρόμο ότι θεωρείται ένοχη. Πρέπει να έχει γίνει λάθος. Μόλις πρόσφατα επέστρεψε στο μέρος όπου μεγάλωσε και δεν έχει προλάβει ακόμα να γνωριστεί ξανά με τους γείτονές της. Πώς είναι δυνατόν να είναι ύποπτη για φόνο; Το ξέρει πως δεν είναι.

Καθώς η Τάμπιθα μπλέκει στα γρανάζια του συστήματος, ολόκληρη η ζωή της μπαίνει κάτω από το μικροσκόπιο – το ιστορικό κατάθλιψης και η φαρμακευτική της αγωγή, η απόφασή της να γυρίσει στο χωριό που υποτίθεται πως μισούσε και η σχέση της με το θύμα, τον πρώην καθηγητή της, στο παρελθόν. Το πιο ανησυχητικό, όμως, είναι ότι η ανάμνηση εκείνης της ημέρας είναι εντελώς θολή.
Πιστεύει πως δεν είναι.
Από την απομόνωση της φυλακής, η Τάμπιθα αναλύει κάθε στοιχείο, κάθε μαρτυρία που μπορεί να φτάσει στα χέρια της, προσπαθώντας να τα αντιστοιχίσει με τις δικές της εκδοχές των γεγονότων. Καθώς όμως σκοτεινές, από καιρό θαμμένες, αναμνήσεις από την παιδική της ηλικία έρχονται στο φως, αρχίζει να αμφισβητεί τον ίδιο της τον εαυτό. Όλοι είναι πεπεισμένοι πως είναι δολοφόνος. Θα πρέπει να τους διαψεύσει.

Αν όμως λέει ψέματα στον εαυτό της;

Κριτική

            Ένα βιβλίο χωρισμένο σε τρεις ενότητες. Ο αναγνώστης είναι προετοιμασμένος να διαβάσει για μια ηρωίδα, η οποία προφανώς, δεδομένου όλων των κεντρικών ηρώων που επιλέγουν να πλάσουν η Nicci Gerard και ο Sean French, θα λειτουργεί και θα κινείται ανορθόδοξα. Ο ευρωπαίος αναγνώστης έρχεται και σε μια επαφή με το αγγλοσαξωνικό σύστημα απονομής δικαιοσύνης, το οποίο παρουσιάζει τις ομοιότητες και τις συγγένειες που εμφανίζονται στην πλειοψηφία των κινηματογραφικών δικαστικών θρίλερ.

          Ένα χωριό, το Όουκχαμ της Αγγλίας,  βρίσκεται απομονωμένο λόγω έκτακτων καιρικών συνθηκών και της πτώσης ενός δέντρου που έφραξε την πρόσβαση του έξω κόσμου με αυτό. Οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι η απομόνωση του φυσικού χώρου λόγω κάποιου απρόοπτου συμβάντος που συνθλίβει την κανονικότητα, μας θύμισε και «την Θεραπεία» του Sebastian Fitzek, όπου ο Βίκτωρ βρίσκεται απομονωμένος στο νησί του λόγω των θυελλωδών ανέμων και την μη δυνατότητα διατήρησης της ακτοπλοϊκής σύνδεσης των ντόπιων με το νησί. Η απομόνωση της Τάμπιθα στο σωφρονιστικό κατάστημα μας έφερε στο νου εικόνες από τις περιγραφές και τις συλλήψεις υπόπτων από το «Κόκκινο Δωμάτιο» για στυγερά εγκλήματα των ιδίων συγγραφέων και αναμνήσεις από τον εγκλεισμό της Χάνα Ντόχερτι σε κλειστή ψυχιατρική δομή στο «Ρέκβιεμ του Σαββάτου» πάλι των ιδίων ή της Αλίσια Μπέρενσον της  «Σιωπηλής Ασθενούς» του Αλέξανδρου Μιχαηλίδη. Το μοτίβο του εγκλεισμού, της απομόνωσης και της σταδιακής άτυπης περιθωριοποίησης των ηρώων εμφανίζεται συχνά στα αστυνομικά μυθιστορήματα. Η έκπληξη, ο αιφνιδιασμός και η επάνοδος για την ηθική αποκατάσταση πρωτίστως των ηρώων αποτελεί ακόμη ένα μοτίβο, το οποίο επαναλαμβάνεται.  

          Εν κατακλείδι, «η Κατηγορούμενη» αν και  επεδίωξε  να μαυρίσει την καρδιά μας με τα συνηθισμένα κόλπα των δημιουργών της, κατάφερε εν μέρει να βοηθήσει τον αναγνώστη να οξύνει την ικανότητα του να παρατηρεί και να προσέχει τις διαφορετικές υποκειμενικές αλήθειες που φέρει  ο καθένας μας όντας μοναδικές ξεχωριστές προσωπικότητες. Ο μύθος της απόλυτης αντικειμενικής πραγματικότητας και της αταλάντευτης αλήθειας κλυδωνίζεται και καταρρέει. Για τον λόγο αυτό θεωρούμε ότι «η Κατηγορούμενη» δεν θα πρέπει να αθωωθεί  αλλά μόνο να …διαβαστεί.   

Ένα παιδικό μυθιστόρημα με ήρωα τον Σαίξπηρ – και όχι, δεν αναφερόμαστε στον ομόηχο και σατυρικό έλληνα ράπερ, Σέξπυρ –  στα πρώιμα χρόνια της νιότης του. Ένα έργο που προβάλλει την «ποιητική» φύση του γνωστού βρετανού συγγραφέα και καταδεικνύει το γνήσιο ενδιαφέρον του για το θέατρο και την γλώσσα. Μέσα από το διαπραγματευόμενο αυτό βιβλίο με επίκεντρο ένα παιδί με έμφυτο χάρισμα και φυσικό ταλέντο στην χρήση και στον χειρισμό του ποιητικού λόγου και στη κατασκευή  δυνατών συγκινησιακά λεκτικών μηνυμάτων που αγγίζουν  και ενθουσιάζουν τους αριστοκρατικούς – και όχι μόνο – κύκλους της εποχής, εξοικειώνεται το αναγνωστικό κοινό με την μακρά θεατρική παράδοση που διατρέχει το Λονδίνο. Ένα αλλοπαρμένο αγόρι που αδιαφορεί και ασφυκτιά στα περίκλειστα στεγανά που χτίζει και ορθώνει   ο πατέρας του και μαγνητίζεται  από τον καθημερινό κόσμο που βιοπορίζεται, δοκιμάζει και τυχοδιωκτικά επιβιώνει προκειμένου να συλλέξει εμπειρίες, να μάθει ιστορίες και να ψυχαγωγήσει. Στο ενδεχόμενο που ενδιαφέρεστε να διαβάσετε ένα παλαιό και εξαντλημένο βιβλίο  και να έρθετε σε μια πρώτη επαφή με το έργο του Σαίξπηρ, τότε το βιβλίο αυτό του Evans είναι μια καλή αφορμή για να γνωρίσετε τα προϊόντα της καλλιτεχνικής παραγωγής αυτού του αγγλοσάξονα κλασικού θεατρικού συγγραφέα. Ο Σαίξπηρ, ο χαϊδεμένος της μητέρας του έρχεται σε επαφή με πρόσωπα της ανώτερης κοινωνικής πυραμίδας και καταφέρνει μέσα από την ξεχωριστή προσωπικότητα του και τα εγγενή χαρίσματα που διαθέτει να τους μαγεύσει. Ταυτόχρονα μελετά και εντρυφά τους αρχαίους έλληνες κλασικούς συγγραφείς και διαβάζει απολαμβάνοντας το αγαθό της μόρφωσης που του παρέχει η φιλοξενία και η ευμάρεια κοντά στους ευγενείς της εποχής. Η σωματική άσκηση, η όξυνση των νοητικών διεργασιών και λειτουργιών και η επαφή με έργα οικουμενικής καθολικής αποδοχής θωρακίζουν τον Σαίξπηρ και διαμορφώνουν μια ολοκληρωμένη και πολύπλευρη προσωπικότητα προορισμένη να στολίσει το αγγλικό θέατρο και λογοτεχνία.      

            Κριτική

                Ένα βιβλίο εποχής που συντροφεύει τον αναγνώστη στην περιήγηση και στην βιοπάλη που χαρακτηρίζει τα μεσαία και κατώτερα κοινωνικά στρώματα της βρετανικής επαρχίας και στις ελίτ του μητροπολιτικού Λονδίνου.  Μέσα στο βιβλίο περικλείονται αποσπάσματα από τα σημαντικότερα έργα του Σαίξπηρ, αν και οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι η ιστορία μας φάνηκε από αδιάφορη έως ανιαρή και προβλέψιμη όσον αφορά την έκβαση της. Σούπερ ήρωας αναδεικνύεται σε όλες τις περιστάσεις ο Σαίξπηρ και υπογραμμίζεται υπογείως η αξία και το κοινωνικό γόητρο που απορρέει από την ανοδική του κοινωνική κινητικότητα.

            Ως λογοτεχνικό προϊόν το συγκεκριμένο βιβλίο δεν ξεχωρίζει ως προς την πρωτοτυπία του.  Μολονότι ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να έλθει σε μια πρώτη επαφή με  έναν σπουδαίο συγγραφέα, η έκβαση της υπόθεσης του βιβλίου του Evans δεν καταφέρνει να συνεπάρει και να  προκαλέσει ρίγη συγκίνησης στους αναγνώστες. Ενδεχομένως να παίζει ρόλο ότι το βιβλίο αυτό είναι αποσυνδεδεμένο με το σήμερα. Σε μια εποχή που ο θεσμός της βασιλείας στα περισσότερα κράτη του δυτικού κόσμου έχει μια θέση διακοσμητική και η παράδοση συνεχίζεται αποκλειστικά λόγω της σύνδεσης της με το παρελθόν και το συλλογικό υποσεινήδητο, ενδεχομένως από τις συντριπτικές μάζες των αναγνωστών να θεωρείται το βιβλίο αυτό παρωχημένο, απαρχαιωμένο, αναχρονιστικό  και εν μέρει παλιομοδίτικο.  

Βασίλισσες, αριστοκράτες, ευγενείς, βαρόνοι, ακόλουθοι. Μια στρατιά παρασιτικών ομάδων της βρετανικής ελίτ απομυζούσε τα οφέλη της πολιτικής οντότητας της αποικιοκρατικής αυτοκρατορίας εκμεταλλευόμενη τον θεσμό της πειρατείας και εξαργύρωνε οικονομικά τα οφέλη που απολάμβαναν από τις ληστρικές επιδρομές των πειρατών .  Ενδιαφέρον ωστόσο είναι το στοιχείο ότι μέσα από το βιβλίο αυτό μαρτυρείται η μυστική αλληλεξάρτηση και σχέση των θεσμών της βασιλείας και της πειρατείας.

Ένα βιβλίο, στο οποίο εξυμνείται το θάρρος, η τόλμη, η γενναιότητα,  η ευφυΐα, η στοχοπροσήλωση  και η πολυπραγμοσύνη του Σαίξπηρ. Ένας καταπιεσμένος καλλιτέχνης με όνειρα και φιλοδοξίες βρίσκει διέξοδο και απολαμβάνει την προσβασιμότητα στην γνώση, δράττει την ευκαιρία και επισκέπτεται το Λονδίνο, γνωρίζει το θέατρο και μαγεύεται από αυτό επιμένοντας με την πρώτη ευκαιρία να ανέβει στην σκηνή και να του εμπιστευτεί ο θιασάρχης έναν ρόλο.

Εν κατακλείδι, αν ενδιαφέρεσαι να διαβάσεις ένα παιδικό βιβλίο σε άμεση συσχέτιση με το θέατρο και την ποίηση, τότε «τα παιδικά χρόνια του Σαίξπηρ» είναι ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της εποχής που γράφτηκε. Ενδεχομένως σήμερα να μην ενθουσιάζει στον ίδιο βαθμό δεδομένου ότι τα σύγχρονα βιβλία έχουν περισσότερο πλούσιες και ρεαλιστικές  εικονογραφήσεις και ο λόγος είναι περισσότερο ζωηρός  και επίκαιρος με την εποχή.  Ενδεχομένως να μην είναι τυχαίο το γεγονός ότι το βιβλίο αυτό δεν έχει επανεκδοθεί στα ελληνικά γράμματα. Για τους διψασμένους βιβλιοπότες που αποκηρύσσουν σκόπιμα τις νέες εκδόσεις και αρέσκονται να διαβάζουν παλιά βιβλία είναι μια πρόταση χωρίς όμως αυτό να σηματοδοτεί ότι  το κεφάλι θα πρέπει να φουσκώσει με ασύμμετρες αναγνωστικής απόλαυσης προσδοκίες.