Ο Χαλαζίας συστήνεται  με το  Χόμπιτ του J.R.R. Tolkien

Πριν αρκετά χρόνια ένας οικογενειακός φίλος από το εξωτερικό επισκέπτεται την Αθήνα και μου χαρίζει ένα βιβλίο. Αμέσως το ξεφυλλίζω, παίρνω  βαθιά ανάσα, μυρίζω τις σελίδες του και πέφτω στο κρεβάτι μου, το αγκαλιάζω νοερά και  ψηλαφίζω τον κόσμο που κρύβεται μέσα του  . Έπειτα από λίγα λεπτά παρατηρώντας το προσεκτικότερα συνειδητοποιώ ότι η γραμματοσειρά είναι μικρή, η έκταση του διάστιχου περιορισμένη και το βιβλίο σχετικά πυκνογραμμένο ενώ φαντάζει ταυτόχρονα στα μάτια μου  ότι το σχήμα και η μορφή του μοιάζει πλέον με τουβλάκι  για κάθε στριφνά εμμονικό αρρωστούλη  βιβλιοθηκονόμο. Ωστόσο εξερευνώντας το διαπίστωσα ότι υπήρχαν μέσα του κρυμμένοι χάρτες. Το βιβλίο αυτό το εναπόθεσα σε ένα ράφι της βιβλιοθήκης μου και για χρόνια ακούμπαγα τις σχολικές αγωνίες μου κοιτάζοντας την ράχη του επίμονα προσμένοντας απαντήσεις σε καθημερινές και υπαρξιακές αναζητήσεις . Ο τίτλος του βιβλίου δεν είναι αυτός που φαντάζεσαι. Ήταν «Η συντροφιά του δαχτυλιδιού» από «τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών». Κάποια χρόνια αργότερα όταν συντελέστηκε και η επική κινηματογραφική διασκευή του έργου, το βιβλίο αυτό συνάντησε το βλέμμα μου και μου έγνεψε. Και έτσι κάπου στα χαομένα φοιτητικά μου χρόνια το έπιασα από το ράφι και μέθυσα ρουφώντας το  – ευτυχώς πριν το δω στο λευκό πανί.

Παρατηρώντας η τότε κοπέλα μου ότι το βαρόμετρο του αναγνωστικού ενθουσιασμού μου για την συγκεκριμένη σειρά έχει ξεκινήσει να μαρσάρει και να βαράει κόκκινο μου κάνει δώρο στα αγγλικά το επόμενο βιβλίο της σειράς “the two towers”, το οποίο και ξεκίνησα ως ένα εφαλτήριο προκειμένου  να βελτιώσω ταυτόχρονα και τα αγγλικά μου. Το τερπνόν μετά του ωφελίμου δηλαδή.  Το κατάφερα μέχρι την μέση αλλά λόγω αδυναμίας μου να το καταλάβω και να το κατακτήσω στην όλη του σύλληψη,  το παράτησα. Προφανώς και έπαιξε ρόλο μάλλον ότι το διάβασα στα αγγλικά και όχι σε κάποια ελληνική μετάφραση . Μήνες αργότερα το συνάντησα παρατημένο στην βιβλιοθήκη μου με την ράχη του να με  καρφώνει στα μάτια υποτιμητικά κάθε φορά που κοιτάζω προς το μέρος του.

Μια μέρα που άραζα στο σπίτι της τότε φίλης μου πέφτει το βλέμμα μου στη βιβλιοθήκη της  στο βιβλίο Χόμπιτ του J.R.R. Tolkien. Τότε η φίλη μου ενθουσιασμένη ξεκινά να μου περιγράφει την ιστορία και να μου αναφέρει ότι αποτελεί το προοίμιο της τριλογίας του Άρχοντα των  Δαχτυλιδιών. Την κοιτάω σαν χάνος και ακούω το κεφάλι μου να μιλάει και να λέει στο θώλο του κρανίου μου ότι κάτι προφανώς έχει χάσει αφού το πρώτο βιβλίο της σειράς του Άρχοντα των Δακτυλιδιών είναι αναμφίβολα «Η συντροφιά του δαχτυλιδιού». Αδιανόητο εξάλλου για μένα να αφεθώ και να νιώσω της παραδοχή μιας έκπτωσης στην λαβωμένη αυτοεκτίμηση μου.   

Είκοσι χρόνια μετά χαζεύω στο ράφι της βιβλιοθήκης της γυναίκας μου και ανακαλύπτω ότι αράζει ακουμπισμένη η ράχη του ίδιου τίτλου  βιβλίου. Το ανοίγω και διαβάζω την πρώτη του σελίδα. Μια χειρόγραφη εφηβική αφιέρωση απευθυνόμενη σε εκείνη από κάποιον έφηβο συμμαθητή της. Κλικ. Ο κύκλος έπρεπε να κλείσει. Το πιάνω και ξεκινώ σιγά σιγά να το διαβάζω και να στοίβω τις κούπες της φαντασίας μας. Δράκοι, ξωτικά, νάνοι, μάγοι, τελώνια, λύκοι. Πλέον όμως η ενήλικη ψυχή μου υποψιασμένη και δύσπιστη δεν παραμυθιάζεται εύκολα. Η παιδική αθωότητα σκοτώθηκε σε τροχαίο σε μια διαδρομή χρόνιας αναβλητικότητας και το Χόμπιτ καρφώνει το σταυρό της την μέρα αναγνώρισης και συνειδητοποίησης της μέρας που κόπηκε το νήμα με την ζωή της.  Όλα τα πλάσματα των παραμυθιών και της ευρηματικής φαντασίας που άνθιζαν στον ενδότοπο μου αυτοπυρπολούνταν με την γέννηση τους.        

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ

Ο Μπίλμπο Μπάγκινς είναι ένα χόμπιτ που απολαμβάνει μια άνετη, χωρίς ιδιαίτερες φιλοδοξίες ζωή. Σπάνια απομακρύνεται από την αποθήκη ή το κελάρι του. Η ηρεμία του διακόπτεται όταν μια μέρα στο κατώφλι του εμφανίζεται ο μάγος Γκάνταλφ και μια παρέα νάνων για να τον παρασύρουν σε μια περιπέτεια. Το σχέδιο τους είναι ν’ αρπάξουν το θησαυρό που φυλάει ένας τεράστιος, πολύ επικίνδυνος Δράκος. Ο Μπίλμπο στην αρχή δεν είναι

Εκπλήσσει όμως τους πάντες, ακόμα και τον ίδιο του τον εαυτό, όταν αποκαλύπτεται πόσο πολυμήχανος είναι, και πόσο φοβερές ιδέες και ικανότητες έχει σαν διαρρήκτης!   

Κριτική

Ο Αντώνης Σαμαράκης θεσμοθετώντας την Βουλή των Εφήβων είχε τιτλοφορήσει το όλο εγχείρημα με το μότο «Φαντασία στην Εξουσία». Αν η Πολιτεία διέθετε φαντασία θα απαγόρευε την συνταγογράφηση φαρμάκων από τους ψυχιάτρους και θα ενθάρρυνε την συνταγογράφηση βιβλίων. Ενδεχομένως ασθενείς που υπέφεραν από χρόνια κατάθλιψη και ένιωθαν την φαντασία τους νεκρωμένη, τα πλάσματα του μυαλού τους αποκαμωμένα και τις κοινωνικές τους δεξιότητες παροπλισμένες, το Χόμπιτ θα μπορούσε να αποτελέσει ένα συστατικό μιας αναγνωστικής φόρμουλας που θα βοηθήσει τον ασθενή να διασχίσει έναν στενό διάδρομο ερεθισμάτων ικανών να διεγείρουν με φυσικό τρόπο τους κοιμισμένους νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου και να συνδέσουν ευχάριστες αναμνήσεις με αποθησαυρισμένες βιωματικές εμπειρίες φιλανανωσίας.

Δεδομένου ότι το Χόμπιτ διαβάστηκε αφού ήδη είχα γνωρίσει τους βασικούς χαρακτήρες του βιβλίου από τα επόμενα έργα του συγγραφέα δεν θα μπορούσα να είμαι αντικειμενικός και αμερόληπτος σε σχέση με το αποτύπωμα που άφησαν στο μυαλό μου μέσα από το συγκεκριμένο βιβλίο αφού ήταν ήδη πλασμένα όντα στο κεφάλι μου όχι μόνο λόγω των βιβλίων αλλά και λόγω του sequel των σχετικών ταινιών που γυρίστηκαν. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι το βιβλίο αυτό μου φάνηκε περισσότερο «παιδικό» σε σχέση με την «Συντροφιά του Δαχτυλιδιού» και ίσως αυτό να σχετίζεται με την έντονη νατουραλιστική προσέγγιση που διατρέχει ολόκληρο το βιβλίο και την παντελή απουσία των ανθρώπων στις πρωταγωνιστικές θέσεις.

Οφείλω να ομολογήσω ότι οι προσδοκίες μου για το βιβλίο αυτό ήταν ανώτερες σε σχέση με αυτό που εντέλει διάβασα. Ενδεχομένως να οφείλεται στην ηλικία που το διάβασα και εξάλλου ποιος είμαι εγώ που θα αποκαθηλώσει τον J.R.R. Tolkien από την αξία του έργου του. Δεδομένου κιόλας ότι το βιβλίο αυτό εκδόθηκε προπολεμικά αποδεικνύεται ότι είναι ένα διαχρονικό βιβλίο, το οποίο είναι πλέον στα όρια να διασχίσει τα σύνορα της κλασικής λογοτεχνίας.

Το Χόμπιτ είναι ένα βιβλίο που συστήνεται στους λάτρεις της βουκολικής φυσιολατρικής λογοτεχνίας με υψηλό το αίσθημα της ευθύνης σε ζητήματα προϊστορικά και νατουραλιστικά, οι οποίοι ενδεχομένως επιδεικνύουν και ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον σε ζητήματα παλαιοντολογίας. Η μαγεία εξακολουθεί να διατρέχει την ιστορία και να την καθυποτάσσει κάθε φορά που η λογική τάξη του κόσμου φαίνεται να επιβάλλει τους δικούς της κανόνες και νόρμες.