Αποπροσανατολισμένος μεσήλικας οδηγεί την φιλαναγνωστική του περιέργεια κρατώντας στα χέρια του σταθερά το  τιμόνι στις λεωφόρους της φαντασίας και ξαφνικά πατάει φρένο απότομα αποφασίζοντας να επιστρέψει και να οδηγήσει το όχημα του νου του διασχίζοντας τα  «Χεγια» της Ζωρζ Σαρή. Η διαδρομή αρκετά ευχάριστη και οι αναμνήσεις από την υφολογική γραφή της συγγραφέως και τις εικόνες που δημιουργεί προκαλούν ρίγη συγκίνησης. Δυσκολίες εμφανίστηκαν μόνο στην ανηφόρα του περιεχομένου που επέλεξε η Ζωρζ Σαρή και για τον λόγο αυτό κιόλας η συγκεκριμένη θεματική μολονότι έχουν περάσει ήδη 35 χρόνια από την 1η έκδοση του βιβλίου δεν αποτελεί από τις θεματικές που συνηθίζουν να επεξεργάζονται οι έλληνες συγγραφείς εφηβικών μυθιστορημάτων. Κατά την πορεία του Χαλαζία στον προορισμό του δεν σημειώθηκαν αρκετές αλλαγές ταχυτήτων, εφόσον απολάμβανε να τρέχει με υψηλή ταχύτητα και στροφές για να αγγίξει το συντομότερο δυνατόν την ένταση της λύτρωσης που συνήθιζε να προσφέρει η συγγραφέας στη λήξη της προσωπικής του αναμέτρησης μέσα από την τροχιοδρομική διαδρομή που έχει χαράξει η αγαπημένη στο εφηβικό κοινό λογοτέχνης. Μολονότι όμως τα «Χέγια» ταξίδεψαν τον Χαλαζία οι ζώνες ασφαλείας δεν αφήνουν τον αναγνώστη να ταξιδέψει ξένοιαστα και τον κρατούν όμηρο της πιο ωμής και σκληρής πραγματικότητας. Για τον λόγο αυτόν εφιστούμε την προσοχή διότι για τους  ονειροπόλους έφηβους ταξιδιώτες η εμπειρία αυτού του βιβλίου ενδεχομένως και να γίνει ένα οδυνηρό τροχαίο δυστύχημα με πληγωμένα όνειρα και ακρωτηριασμένα οράματα.

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ

Η Μάτα τελειώνει το λύκειο στη Λαμία, ξέγνοιαστη, με τον πατέρα της και την ανύπαντρη θεία της. Ωστόσο, της κρύβουν κάποιο μυστικό. Η μητέρα της ποια ήτανε; Ζει ή στα αλήθεια έχει πεθάνει; Πρέπει, θέλει να το μάθει. Και τελικά,  αθελά της μαθαίνει ποιος ήτανε ο πατέρας της. Θα σκοντάψει βίαια πάνω στο παρελθόν του. Θα συγκρουστεί μαζί του. Η Μάτα θα εγκαταλείψει τον πατέρα της;

Με την απαράμιλλη τέχνη της η Ζωρζ Σαρή μας παίρνει μαζί της μέχρι το τέλος της ιστορίας αυτής. Ανιχνεύουμε μαζί της τα εφηβικά προβλήματα….

Κριτική

          Ένα λαογραφικό εθιμογραφικό χρονογράφημα με στοιχεία επιστολικής μυθιστοριογραφίας συνιστά το κείμενο που εκδόθηκε το 1987 από τη δημοφιλή συγγραφέα παιδικών και εφηβικών βιβλίων, την Ζωρζ Σαρή στο οποίο και αποτυπώνονται έντονες οι οσμώσεις των εφηβικών αγωνιών και της σφυρηλάτησης μιας πρόωρης πολιτικής συνείδησης. Ο χρόνος έκδοσης του βιβλίου δεν είναι τυχαίος δεδομένου ότι τη δεκαετία του 1980 η Ελλάδα διέρχεται μια περίοδο όπου οι πολίτες παρουσιάζουν έντονη πολιτική οργάνωση στη δημόσια ζωή τους και οι κοινωνικοί αγώνες αποκτούν όλο και μεγαλύτερη παρουσία στη δημόσια δράση. Καταλήψεις σχολικών μονάδων, απεργίες, κλείσιμο επιχειρήσεων, διαδηλώσεις συνιστούν ορισμένες μόνο εκφάνσεις και όψεις της δράσης των πολιτών που ενδιαφέρονται πλέον στη Μεταπολίτευση να έχουν μια συμμετοχική δράση στα κοινά.

          Ο γραπτός λόγος της συγγραφέως συνιστά μια όαση για τον αναγνώστη κάθε ηλικίας και μέσα από «τα Χέγια» δίνεται η ευκαιρία στο αναγνωστικό κοινό να έρθει σε μια πρώτη επαφή και με το έργο του Οδυσσέα Ελύτη. Στοιχεία της λαϊκής μας παράδοσης και της εθνογραφίας παρουσιάζονται και αποτυπώνονται μέσα από την αφήγηση και την παρουσίαση της τοπικής καρναβαλικής διονυσιακής γιορτής –  τα «Χέγια» – σε ένα χωριό έξω από την Λαμία όπου και διαδραματίζεται ένα σημαντικό μέρος της δράσης.

          Το μήνυμα που θέλει να μεταλαμπαδεύσει η Ζωρζ Σαρή στη νέα γενιά αναγνωστών έρχεται σε σύγκρουση με το προσωπικό μας κώδικα αξιών και μολονότι συναισθανόμαστε ότι οι προθέσεις της ήταν αγνές, προκειμένου να προφυλάξει και να προστατέψει τους μελλοντικούς ενήλικες εντούτοις καταλήγει να αγγίζει τα όρια της ανηθικότητας και της ηθικής κατάπτωσης. Σε κάποιο σημείο η Ζωρζ Σαρή σημειώνει το δίπολο «παθητική αντίσταση» και «παθητική εκτόνωση» και μολονότι εξηγεί με πολύ οξυδερκή τρόπο τους κινδύνους και τις απειλές και για τις δύο καταστάσεις ωστόσο επιλέγει να ισορροπήσει στο δρόμο της συμφιλίωσης και της αποδοχής. Ωστόσο, οφείλουμε να αναφέρουμε ότι οι διαδοχικές και αλλεπάλληλες οπισθοχωρήσεις καταλήγουν εντέλει να είναι ατελέσφορες και να οδηγούν εντέλει στην παθητική αποδοχή της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας μηδενίζοντας κάθε απόπειρα ατομικής και συλλογικής δράσης που στόχο έχει την αλλαγή.  Αν συστηματικά οι πολίτες αποφεύγουν στρατηγικά  την σύγκρουση τότε καμία αλλαγή δεν θα είναι εφικτό να συντελεστεί. Αναλογιζόμενοι ότι οι έφηβοι εμφορούνται και από ένα πνεύμα ανατροπής και επαναστατικότητας, το συγκεκριμένο βιβλίο δοκιμάζει ενδεχομένως να κατευνάσει τα πάθη τους και να τους γαλουχήσει στην «κριτική αποδοχή».

          Αξίζει να σημειώσουμε ότι το συγκεκριμένο βιβλίο της Ζωρζ Σαρή που εκδίδεται απ τις εκδόσεις Πατάκη έρχεται ενδεχομένως σε νοερή αντίθεση με τις ιδέες του βιβλίου του Peter Dickinson  «το έβδομο κοράκι» των ίδιων εκδόσεων.

          Συμπερασματικά, «τα Χέγια» είναι ένα εφηβικό μυθιστόρημα που κάνει ιστορικές αναφορές στην περίοδο της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών και περιγράφει τα ζητήματα και τις αγωνίες της εποχής. Η ανεργία, η αστυφιλία, οι παρωχημένες νοοτροπίες που επικρατούσαν για κοινωνική άνοδο και επαγγελματική αποκατάσταση, οι γενικές συνελεύσεις των μαθητών και των φοιτητών συνιστούν ορισμένους μόνο από τους θεματικούς πυρήνες, με τους οποίους καταπιάνεται με επιτυχία η συγγραφέας σε σχέση με την πένα της. Ωστόσο, αξίζει να σημειώσουμε ότι και το βιβλίο αυτό μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή άντλησης πλούσιου λαογραφικού στοιχείου.