Εάν ενδιαφέρεσαι να διευρύνεις και να εμπλουτίσεις τις γνώσεις σου σε σχέση με αποτελεσματικές τεχνικές, μεθόδους και πρακτικές του πεδίου της ψυχοθεραπείας, τότε «το δώρο της ψυχοθεραπείας»  μπορεί να αποτελέσει έναν συνοπτικό πρακτικό οδηγό στο έργο κάθε επαγγελματία ψυχικής υγείας και πιο συγκεκριμένα σε όσους ενδιαφέρονται κυρίως για μακροχρόνια θεραπευτικά συμβόλαια. Η πολυετής εμπειρία του συγγραφέα και η ενασχόληση του με ομάδες που έχουν ειδικά πληθυσμιακά χαρακτηριστικά αποτελούν μια «προίκα» για τον αναγνώστη στο ταξίδι του είτε στον επαγγελματικό στίβο είτε στο  θεραπευτικό ταξίδι. Στο ενδεχόμενο που φλερτάρετε με την ιδέα να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία, το συγκεκριμένο βιβλίο ίσως και να αποτελέσει μια εισαγωγική αναγνωστική εμπειρία για την επικείμενη περιπέτεια αυτοπραγμάτωσης που θα δοκιμάσετε, τέτοια ώστε να σας χαρίσει ένα περίγραμμα μιας ώριμης  και αποδοτικής παρέμβασης.         

ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ

«Όσο διάβαζα, προοδευτικά η αρχική μου αμφιθυμία μειωνόταν, γιατί συνειδητοποιούσα ότι αυτό που περιγράφει ο Γιάλομ μιλώντας για τις πολύ προσωπικές του εμπειρίες δεν είναι τελικά και τόσο ιδιοσυγκρασιακό. Υποστηρίζει την προσφορά, το σεβασμό για τον ασθενή και για την νόσο του και την απλή κοινή λογική. […] Η αρχική μου αμυντική αντίδραση υποχωρούσε, καθώς συνειδητοποιούσα ότι ο Γιάλομ στέλνει εμμέσως ένα πολύ σημαντικό μήνυμα, ίσως μια έκκληση, να συνέλθουμε και ν’ αναλάβουμε δράση, τώρα που η ψυχιατρική υποκύπτει στην οργανική υπεραπλούστευση. Η ψυχιατρική τρελάθηκε , αλλά η κατεύθυνση του Γιάλομ τονίζει την επιστροφή από τη μηχανιστική στην ουμανιστική προσέγγιση. […]

Πιστεύω ότι  είναι ένας εξαιρετικά ταλαντούχος ψυχαναλυτής και δάσκαλος. Το κεφάλαιο 75, όπου πραγματεύεται τη θεωρία του Φρόυντ σε πέντε μικρού μεγέθους σελίδες, είναι μια περιγραφή της ψυχανάλυσης. Είναι η καλύτερη συνοπτική παρουσίαση που έχω διαβάσει ποτέ, και μόνο ένας πολύ άξιος θεωρητικός και κλινικός θα μπορούσε να την έχει γράψει. […]

Όπως είναι προφανές, η αρχική μου αμφιθυμία εκμηδενίστηκε και θα σύστηνα το βιβλίο αυτό σε κάθε κλινικό, γιατί ακόμα και αναγνώστες που θα έχουν κάποιες αντιρρήσεις θα υποχρεωθούν να εξετάσουν εκ νέου την προσέγγιση τους και να ελέγξουν με ειλικρίνεια τον modus operandi τους. Ελπίζω η κριτική αυτή να υπερβεί την απροθυμία που θα μπορούσε να αποτρέψει έναν δυνητικό αναγνώστη, όπως συνέβη σ΄εμένα αρχικά».

          Peter L. Giovacchini
American Journal of Psychiatry, Ιούνιος 2003

“Ανησυχώ για το πω θα εκπαιδεύεται η νέα γενιά αποτελεσματικών ψυχοθεραπευτών. Ανησυχώ για την ψυχοθεραπεία για το πώς μπορεί να παραμορφωθεί από οικονομικές πιέσεις και να φτωχύνει από ριζικά συντομευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα. Παρ’ όλα αυτά, έχω εμπιστοσύνη ότι στο μέλλον μια συνομοταξία ψυχοθεραπευτών που θα προέρχονται από διάφορους επιστημονικούς κλάδους θα συνεχίσει ν’ ακολουθεί εντατική μεταπτυχιακή εκπαίδευση, και ακόμα και κάτω από την πίεση της πραγματικότητας, θα βρίσκει ασθενείς που θα επιθυμούν ευρεία ανάπτυξη και αλλαγή, πρόθυμους να αναλάβουν μια δέσμευση αορίστου χρόνου για την ψυχοθεραπεία. Γι’ αυτούς τους θεραπευτές και γι’ αυτούς τους θεραπευόμενους γράφω Το δώρο της ψυχοθεραπείας.

Οι συμβουλές που υπάρχουν σ’ αυτό το βιβλίο προέρχονται από σημειώσεις σαρανταπέντε χρόνων κλινικής πρακτικής. Είναι μια ιδιοσυγκρασιακή μείξη ιδεών και τεχνικών που εγώ βρήκα χρήσιμες στη δουλειά μου. Πρόκειται για τόσο προσωπικές, τόσο υποκειμενικές και μερικές φορές τόσο πρωτότυπες ιδέες, που το πιθανότερο είναι ο αναγνώστης να μην τις ξανασυναντήσει πουθενά αλλού. Ελπίζω πάντως πως κάθε αναγνώστης θα βρει το δικό του δημιουργικό του τρόπο για να προσαρμόσει και να εφαρμόσει στις δικές του συγκεκριμένες συνθήκες δουλειάς τα όσα έμαθα εγώ.»

   Irvin D. Yalom

Κριτική      

Ένα βιβλίο που οριακά εντάσσεται στην κατηγορία των επιστημονικών εγχειριδίων και πιο συγκεκριμένα στα βιβλία ψυχολογίας, αυτοανάπτυξης και αυτοβελτίωσης. Μολονότι ο Irvin Yalom έχει γράψει μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων που έχουν ξεχωρίσει από την εμπορική τους απήχηση που είχαν και από την προσπάθεια του να μεταλαμπαδεύσει και να εκλαϊκεύσει στα ευρείες αναγνωστικές μάζες τα βασικά αξιώματα και τις αρχές της υπαρξιακής ψυχοθεραπείας, ωστόσο το συγκεκριμένο βιβλίο διαφοροποιείται και κατηγοριοποιείται στα βιβλία που αποτελούν περιεκτικούς  πρακτικούς οδηγούς για κάθε θεραπευτή και θεραπευόμενο που σέβεται και τιμά το θεραπευτικό συμβόλαιο που έχει συνομολογήσει.

O Irvin Yalom έχει δεχθεί αρκετές επιρροές από κλασικούς συγγραφείς της λογοτεχνίας και από μεγάλα πνεύματα της φιλοσοφίας. Από τον  Leon Tolstoi έως τον Επίκτητο και από τον Jostein Gaarder έως και τον Nietzsche ο Irvin Yalom υιοθετεί και ενσωματώνει αφομοιώνοντας δημιουργικά σημαντικά χαρακτηριστικά του έργου τους και τα συμπεριλαμβάνει συνεισφέροντας στην ψυχοθεραπευτική πρακτική.   Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι «το Δώρο της Ψυχοθεραπείας» θυμίζει αρκετά για την επιστήμη της Ψυχολογίας ότι είναι για το πεδίο των Στρατιωτικών Σπουδών το βιβλίο «η Τέχνη του Πολέμου» του Tzu Sun. Μπορεί να μην είναι το ίδιο εμβληματικό και της ίδιας σημασίας, ωστόσο αποτελεί έναν σύντομο πρακτικό οδηγό που είναι σε θέση να παρέχει τις κατευθυντήριες γραμμές εργασίας κάθε επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Συνοπτικά, το Δώρο της Ψυχοθεραπείας είναι ένας πλοηγός με διάσπαρτες πρακτικές συμβουλές και αποσπασματικές τεχνικές, που στη διάρκεια των ετών φαίνεται να έχουν δουλέψει αποδοτικά στο ψυχοθεραπευτικό ταξίδι του συγγραφέα του. Η συνοχή έχει επιδιωχθεί να μην είναι αρκετά χαλαρή μεταξύ των συστάσεων που δίνονται, αν και ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να ανατρέχει στο βιβλίο αυτό ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε φορά χωρίς να είναι προαπαιτούμενο ότι για να κατακτήσει το νόημα και το συμπέρασμα του βιβλίου θα πρέπει να διαβάσει οπωσδήποτε με την σειρά τα κεφάλαια που ξεδιπλώνονται δεδομένου ότι φαίνεται να λειτουργούν και αυτοδύναμα ή ανεξάρτητα το ένα σε σχέση με το άλλο.        

Μια ιστορία ποτισμένη με εσωτερικές αντιφάσεις, «παιδιάστικες» υπεραπλουστεύσεις και εμφορούμενη με πλάγια και υπαινικτικά ιδεολογικά σχόλια που αποτυπώνουν εμπεδωμένες στρεβλώσεις και παγιωμένες κοινωνικές και οικονομικές δυσπροσαρμογές και εκφράζουν το πάγιο και διαχρονικό αίτημα ευαισθητοποίησης του νεανικού αναγνωστικού κοινού σε ζητήματα περιβαλλοντικής αγωγής, εκπαίδευσης και κοινωνικής ευθύνης. Ένα μυθιστόρημα, του οποίου η πλοκή  έμελε να λειτουργήσει προληπτικά για σοβαρά οικολογικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν στην χώρα μας και ήρθαν στην επιφάνεια με την υπόθεση του Ασωπού ποταμού.  Ένα λογοτεχνικό έργο  ντυμένο  με την ντοπιολαλιά και τον γνήσιο προφορικό λόγο  των λαϊκών στρωμάτων της υπαίθρου που είναι διανθισμένο με τους τοπικούς ιδιωματισμούς της  επαρχιακής περιφερειακής πόλης, όπου και διαδραματίζεται η υπόθεση του βιβλίου. «Ο θυμός του Ποσειδώνα» αντικατοπτρίζει την σύγκρουση συμφερόντων διαφορετικών επαγγελματικών ομάδων, την πάλη των τάξεων μεταξύ των κοινωνικών στρωμάτων, την ρήξη της παράδοσης και του εκσυγχρονισμού , την διελκυστίνδα μεταξύ της «καθυστέρησης» και της «προόδου». «Ο θυμός του Ποσειδώνα» είναι ένα βιβλίο που θα διαβαστεί με  κρυστάλλινη αγνότητα  από τα παιδιά αλλά ελλοχεύει ο κίνδυνος να  αντιμετωπιστεί με  δυσπιστία και επιφυλακτικότητα από την υποψιασμένη ματιά των «μεγάλων». Αν ενδιαφέρεστε να σφυγμομετρήσετε  την κριτική σας σκέψη, ίσως μια καλή άσκηση να ήταν μια κριτική προσέγγιση στο λογοτεχνικό αυτό έργο του Χάρη Σακελλαρίου             

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΠΟ ΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ

Τα απόβλητα ενός νέου εργοστασίου, που δημιουργείται κοντά σε μιαν επαρχιακή πόλη, καθώς χύνονται τη θάλασσα και τη μολύνουν καταστρέφοντας το ζωντανό κόσμο της, γίνονται η αιτία να συγκρουστούν σ’ έναν αγώνα αλληλοεξόντωσης οι παραγωγικές δυνάμεις της περιοχής. Στο οικολογικό τούτο μυθιστόρημα συνδυάζονται τρία στοιχεία: η μακραίωνη ιστορική και μυθολογική κληρονομική κληρονομιά της χώρας μας, η κοντινότερη λαογραφική παράδοση και η σύγχρονη τεχνολογική πραγματικότητα. Ένα παιδί, εγγονός κάποιου ψαρά, γεμάτο ευαισθησία για το φυσικό περιβάλλον, γίνεται ο συνδετικός κρίκος για το ξετύλιγμα μιας συναρπαστικής ιστορίας, όπου αρμονικά δένονται το πάθος κι η ποίηση, τ΄΄”όνειρο κι η πραγματικότητα, η λογική και το αίσθημα, μ’ ένα λόγο πυκνό, γνήσια λαϊκό και μαζί ρέοντα και ποιητικό, που θα συγκινήσει και θα προβληματίσει μικρούς και μεγάλους. 

Κριτική  

                Ένα μυθιστόρημα που μολονότι εκδόθηκε  το 1991 έμελλε να λειτουργήσει προφητικά για το περιβαλλοντικό έγκλημα της μόλυνσης του Ασωπού ποταμού από τις παρακείμενες βιομηχανίες της κοίτης του  που μόλυναν τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα με βαρέα μέταλλα και άλλες επικίνδυνες  για την δημόσια υγεία ουσίες. Ένα λογοτεχνικό βιβλίο, το οποίο απευθύνεται σε ένα εντελώς διαφορετικό νεανικό κοινό από το σημερινό. Ένας συμπαθής πρωταγωνιστής – ο Άκης – και ο βιοπαλαιστής παππούς του αντιλαμβάνονται τις επιπτώσεις της ανέγερσης και της λειτουργίας μιας καθ’ όλα σύγχρονης εργοστασιακής μονάδας στην περιοχή τους και παίρνουν όλες τις πρόνοιες, προκειμένου να κινητοποιηθούν οι αρμόδιοι φορείς.  

          Πρωτόλεια ψήγματα της μαρξιστικής προσέγγισης και της συγκρουσιακής θεώρησης και ερμηνείας της κοινωνικής πραγματικότητας διαφαίνονται μέσα στο κείμενο και αποκρυσταλλώνονται στα λόγια του αρχαίου ελληνικού μυθικού θεού της θάλασσας. Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω απόσπασμα όπου μιλά με θυμό ο Ποσειδώνας στο ιδιοκτήτη της «φάμπρικας»:

Δε σκέφτεστε τίποτε άλλο, παρά πώς να κερδίσετε περισσότερα. Η μανία του κέρδους σας έχει κατακυριεύσει κι έχει καταστρέψει ό,τι πιο ωραίο κι ευγενικό έβαλαν μέσα σας οι θεοί. Όλοι σας σήμερα φωνάζετε «ανάπτυξη» και κανένας σας δε σκέφτεται τη λέξη «ευτυχία». Τι αξία έχει αυτή η ανάπτυξη, που λέτε, δίχως την καλοπέραση, την άνεση, την ξεκούραση  και την ευτυχία; Μα έτσι που πάτε… θα χάσετε και το πολυτιμότερο αγαθό, την υγεία σας, θα χάσετε την ίδια τη ζωή σας… Και για όλα αυτά ποιος φταίει;  Ποιος άλλος, παρά αυτοί που έχουν στα χέρια τους τα μέσα παραγωγής και δε χορταίνουν να κερδίζουν όλο και πιο πολύ χρυσάφι κι ασήμι.

          Στο απόσπασμα αυτό διαφαίνεται ότι ο συγγραφέας μέσα από τα λόγια του Ποσειδώνα θέλει να επικεντρώσει την προσοχή  του παιδικού αναγνωστικού του κοινού στα «οικονομικά της ευτυχίας». Για όσους ενδεχομένως δεν γνωρίζουν τα οικονομικά της ευτυχίας είναι συνυφασμένα με την ευημερία και τον βαθμό ικανοποίησης των ανθρώπων με τον τρόπο και την ποιότητα ζωής που έχουν επιλέξει οι άνθρωποι να απολαμβάνουν.

          Η ιστορία από την άλλη μεριά εμπεριέχει αρκετές αντιφάσεις που ενδεχομένως να  γεννούν στους νεαρούς αναγνώστες κάποιες εσωτερικές αντιστάσεις και έναν προβληματισμό σε σχέση με την «λογική» της. Για παράδειγμα ο συγγραφέας αφενός περιγράφει ότι η παραγωγική μονάδα μολύνει την θάλασσα και το βουνό, το οποίο έχουν αρχίσει να το λυμαίνονται και να το εκμεταλλεύονται μικροσυμφέροντα για την ικανοποίηση των αναγκών στέγασης των εργατών τους προκαλώντας σκόπιμους εμπρησμούς στο δάσος και από την άλλη ο Χάρης Σακελλαρίου αναφέρει στο κείμενο του ότι ο εργοστασιάρχης έχει χτίσει μια βίλα δίπλα ακριβώς στο εργοστάσιο του (που μολύνει τα νερά με τα χημικά της και που έχει προκαλέσει το εμπρησμό στο δάσος). Μια λογική θέση θα ήταν ότι ένας εργοστασιάρχης δεν θα επέλεγε να επενδύσει την οικοδόμηση της πολυτελούς κατοικίας του όπου θα διαμένει ο ίδιος με την οικογένεια του σε ένα υποβαθμισμένο και μολυσμένο χώρο. Έπειτα ο Χάρης Σακελλαρίου αναφέρει ότι ο εργοστασιάρχης ενδιαφέρεται μόνο για τα κέρδη και εμφανίζεται να διάγει πολυτελή βίο η οικογένεια του αλλά από την άλλη φέρεται να έχει λάβει τραπεζικά δάνεια ( άρα είναι μια χρεωμένη επένδυση).

          Σε άλλο σημείο ο δάσκαλος ενημερώνεται ότι έξω από τον χώρο του εργοστασίου υπάρχει ένταση και γίνονται συγκρούσεις μεταξύ των εργαζομένων που τάσσονται υπέρ της συνέχισης της λειτουργίας του και όσων εναντιώνονται στην λειτουργία του εφόσον λειτουργεί παρασιτικά στις δραστηριότητες τους. Ο δάσκαλος που προβάλλεται ως πρότυπο για τους αναγνώστες αντί να επιλέξει να προστατεύσει τα παιδιά από τις κοινωνικές συγκρούσεις, παίρνει τους μαθητές του και πηγαίνει έξω από το εργοστάσιο εκθέτοντας την σωματική – και όχι μόνο – ακεραιότητα τους ,προκειμένου να γεφυρώσει τις διαφορές και να λειτουργήσει διαμεσολαβητικά στην επίλυση του προβλήματος.

          Εν κατακλείδι, ο «θυμός του Ποσειδώνα» είναι ένα βιβλίο που έχει αρκετά κενά. Ο Χάρης Σακελλαρίου χρησιμοποιεί πανανθρώπινα σύμβολα και αξίες – όπως την μορφή του Ποσειδώνα – προκειμένου να φλυαρήσει με αφορμή για το περιβάλλον εις βάρος της κοινωνικής και πολιτικής πραγματικότητας, Η θεώρηση του σε ένα τόσο σοβαρό θέμα φαντάζει ρηχή και ακόμη και ο Ποσειδώνας εμφανίζεται στο κείμενο μέσα από τα λόγια του περισσότερο σαν καρικατούρα παρά σαν Ολύμπιος Θεός. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την χρονολογία έκδοσης του βιβλίου θα μπορούσαμε να διατυπώσουμε την θέση ότι ο «θυμός του Ποσειδώνα» ήταν για την εποχή του μια αξιόλογη εκδοτική προσπάθεια, η οποία ενδεχομένως σήμερα να φαντάζει παράταιρη και ξένη σε σχέση με την απλότητα και την αμεσότητα του μηνύματος της.  Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι το εξώφυλλο αν το παρατηρήσει κανείς προσεχτικά θυμίζει την εκκλησιαστική παράδοση και συγκεκριμένα τους έφιππους Άγιο Δημήτριο και τον Άγιο Γεώργιο. Η διορατικότητα ωστόσο του συγγραφέα σε σχέση με την ανάγκη προβολής και ευαισθητοποίησης του κοινού με την συγκεκριμένη θεματολογία είναι μια παρήγορη νησίδα στους ωκεανούς αναστοχασμού που μας έχει περιτυλίξει.   

Νευρωτικές εμμονές και απαγορευμένες ονειροπολήσεις. Βουρκωμένες εξομολογήσεις. Βαρύγδουπες αποκαλύψεις. Νευρωτικές μεταβιβάσεις. Απεγνωσμένα «εγώ». Εξουθενωτικές πρόβες συμφιλίωσης με τον προδιαγεγραμμένο θάνατο του συντονιστή μιας μακροχρόνιας ομάδας ψυχοθεραπείας. Ιδεολογικές ζυμώσεις και φιλοσοφικές αναμετρήσεις με φόντο τον Σόπεναουερ. Δύο παράλληλες ιστορίες που εξελίσσονται ταυτόχρονα. Από την μια η ζωή από τα παιδικά χρόνια μέχρι το γήρας του Σόπεναουερ και από την άλλη πλευρά τα απομνημονεύματα της ζωής μιας ομάδας ψυχοθεραπείας υπό τον συντονισμό ενός μελλοθάνατου ψυχοθεραπευτή. Ένα απόσταγμα σοφίας. Μια πυξίδα λογοτεχνική για κάθε αποπροσανατολισμένο ταξιδευτή της ζωής που ενδεχομένως αντικρίζει με τρόμο το χαμένο νόημα της ύπαρξης. Η αληθινή ύπαρξη ως μια γόνιμη μορφή αποχωρητισμού από την ζωή ή μια ύπαρξη με όχημα προσανατολισμού και κατεύθυνσης την ίδια την ζωή; Κομμένες προτάσεις και ανεξερεύνητα ερωτήματα. Ένα ακόμη βιβλίο αυτοβοήθειας στα χνάρια του «Όταν έκλαψε ο Νίτσε» σε αντεστραμμένο είδωλο από την ατομική ψυχοθεραπεία όπου ήταν γραμμένο για τον Νίτσε αλλά τώρα ειπωμένο με πρίσμα την ομαδική ψυχοθεραπεία.  

ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ

«Ο Γιάλομ αποκαλεί συχνά τα βιβλία του «διδακτικά μυθιστορήματα», κι εδώ η ανάπλαση μιας ψυχοθεραπευτικής ομάδας εν δράσει είναι απόλυτα πειστική. […] Μια παράλληλη περιγραφή της ζωής του Σοπενάουερ φωτίζει του διανοητικούς θριάμβους και τις συναισθηματικές δυσκολίες του φιλοσόφου.»

Publishers Weekly, Νοέμ.2004

«Ο Γιάλομ συνεχίζει τη λογοτεχνική του περιδιάβαση στο χώρο της φιλοσοφίας και της ψυχοθεραπείας στήνοντας μια υπέροχη ιστορία γύρω απ’ τον τελευταίο χρόνο μιας ομαδικής ψυχοθεραπεία. […] Είναι μια συγκινητική επιχειρηματολογία γύρω απ’ το τέλος της ζωής, γερά θεμελιωμένη τόσο στην εμπειρία της μυθοπλασίας όσο και στη γνώση της φιλοσοφίας.»

Kirkus, 15 Νοεμ. 2004

          «Η συγχώνευση φιλοσοφίας, ψυχιατρικής και λογοτεχνίας παράγει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και απολαυστικό μυθιστόρημα ιδεών. Ο Γιάλομ μας οδηγεί προς την αναπόφευκτη και – ασυνήθιστα συγκινητική – ψυχική απελευθέρωση με συναρπαστικά και πειστικά βήματα. Η καθαρότητα με την οποία παρουσιάζει τις διάφορες έννοιες είναι αξιοθαύμαστη, εκεί όμως που ξεπερνά κάθε προηγούμενο, είναι η περιγραφή των συγκινησιακών ιδιαιτεροτήτων.»

San Francisco Chronicle, 23 Ιαν. 2005

«Θαύμασα τη χάρη της γραφής του Γιάλομ, το κουράγιο με το οποίο κριτικάρει και σαρκάζει τον εαυτό του, τον υπέροχο τρόπο με τον οποίο παρουσιάζει τις σοφές του παρατηρήσεις γύρω απ’ την εμμονή, την ενοχή, το άγχος και τη θλίψη, και την ικανότητα του ν’ αποκαλύπτει την – κάποτε δύσκολα ανιχνεύσιμη – ανθρωπιά των χαρακτήρων του».

Washington Post, 23 Ιαν. 2005

          «Ένα πολύ ξεχωριστό είδος μυθοπλασίας. Αντίθετα με τους λογοτέχνες, οι οποίοι αρνούνται οποιοδήποτε εξωλογοτεχνικό κίνητρο γράφοντας τα μυθιστορήματα τους, ο Γιάλομ παραμένει ακλόνητος στον διδακτικό του στόχο. Και παρά την πολύ διαδεδομένη παρανόηση, «διδακτικός» μπορεί να σημαίνει εξαιρετικά ενδιαφέρων. Ο ενθουσιασμός του Γιάλομ είναι μεταδοτικός, το δε χάρισμα του να παρουσιάζει σύνθετες έννοιες και θεωρίες με σαφή και γοητευτική πρόζα, τον κάνει εκλαϊκευτή με την υψηλότερη έννοια του όρου. Και είναι βέβαιο ότι ξέρει να αφηγείται μια ιστορία με τρόπο που να μην αφήνεις το βιβλίο απ’ τα χέρια σου».

Los Angeles Times, 8 Ιαν. 2005

«Ένα μυθιστόρημα ιδεών που εξερευνά με μεγάλη επιτυχία την απώλεια, τη σεξουαλική επιθυμία και την αναζήτηση νοήματος».

Library Journal, Νοέμ. 2004

Κριτική  

Η Θεραπεία του Σόπεναουερ εκτυλίσσεται στην Αμερική και είναι ένα βιβλίο που αφορά την Ευρώπη. Ένας από τους γερμανούς πεσιμιστές φιλοσόφους ο Άρτουρ Σόπεναουερ είναι άθελα του ο ιθύνων νους μιας κακόγουστης ψυχοθεραπευτικής φάρσας. Ο συγγραφέας του βιβλίου «η  τέχνη του να έχεις πάντα δίκιο»  και ο εμπνευστής που με σαρκαστικό και ειρωνικό τρόπο αποκαλούσε τους άλλους ανθρώπους που δε εκτιμούσε ως «δίποδα» υποχρεώνεται δύο αιώνες σχεδόν αργότερα να εμπλακεί ως «αυθεντία μέσω αντιπροσώπου» σε ένα αυθεντικό πλαίσιο ομαδικής ψυχοθεραπείας. Τραγική ειρωνεία σε αυτήν την συνθήκη είναι ότι ο συντονιστής της έχει διαγνωστεί με καρκίνο που δεν μπορεί να ιαθεί και ο χρόνος ζωής του είναι πλέον περιορισμένος. Ένα βιβλίο που ο συγγραφέας με μεγάλη μαεστρία καταφέρνει να εκφράζει τις θέσεις δύο αντίθετων και αντίρροπων ρευμάτων και ο αναγνώστης να υπεισέρχεται σε βαθύ αναστοχασμό σε σχέση με την γνησιότητα και την θεμελίωση των επιχειρημάτων που εκφέρει o Yalom μέσα από τους χαρακτήρες του.

Ο συντονιστής της ομάδας υιοθετεί στοιχεία που τον κάνουν να μοιάζει ότι κινείται στην σφαίρα του απυρόβλητου. Βέβαια θα πρέπει να ανατρέξουμε και στο βιβλίο του Yalom  «Το δώρο της Ψυχοθεραπείας», στο οποίο αναφέρει ότι οι θεραπευόμενοι για τον θεραπευτή τους είθισται και πρέπει να αποκτούν μια υπερμεγέθη εικόνα του προκειμένου να τον εξιδανικεύουν καθώς αναλαμβάνει να διαδραματίζει τον ρόλο του γονιού τους στην θεραπευτική τους σχέση.

Η γραφή του βιβλίου ρέει πολύ όμορφα στον αναγνώστη αν και οι συμπυκνωμένοι διανοητικοί συλλογισμοί που εμπεριέχονται σε αυτό σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να διαβαστεί χωρίς ενδοσκόπηση και εσωτερικό αναστοχασμό ή ανατροφοδότηση με συζήτηση με άλλους για τα θέματα που διαπραγματεύεται από τον αναγνώστη.  Χωρίς όμως αυτό να σημαίνει και να σηματοδοτεί ότι το βιβλίο είναι δυσνόητο ή δυσανάγνωστο. Οι χαρακτήρες του βιβλίου είναι προσεκτικά καλογραμμένοι και οι διάλογοι τους παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον σε σχέση με τις δυναμικές των ομάδων όπως αναπτύσσονται.

Συμπερασματικά, η «Θεραπεία του Σόπεναουερ» είναι άλλο ένα εξαιρετικό βιβλίο υπαρξιακής ψυχοθεραπείας που αποτελεί και μια μικρή μορφή και έκφραση βιβλιοθεραπείας. Ένα δώρο που θα δίναμε σε όσους επιλέγουν ως τρόπο ζωής τον ασκητισμό και τον απομονωτισμό, προκειμένου να μπορέσουν να επαναδιαπραγματευτούν ενδεχομένως τις επιλογές τους. Χωρίς να επιθυμούμε να γίνουμε ιερόσυλοι θα ήταν ένα ωφέλιμο δώρο σε όσους ιερωμένους επιλέγουν μακριά από τα εγκόσμια να συμβουλέψουν και να καθοδηγήσουν την ζωή του «ποιμνίου» τους.